فواید پنجگانه نماز جمعه

سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه»: از پر ارج ترین فواید نماز جمعه، آگاه ساختن جامعه از مسایل سیاسی و مشکلات اجتماعی است و این موضوع اگر برترین ثمرۀ نماز جمعه نباشد، از مهم ترین ثمرات آن محسوب می شود؛ زیرا انحطاط و ضعف و زبونی هر اجتماع بیش از هر چیز معلول عدم آگاهی و بازماندن از رشد سیاسی و عدم اطلاع از مشکلات است در این نوشتاربه بیان ۵ فایده این نماز عبادی سیاسی می پردازیم.

* برادری و صمیمیت در نماز جمعه

نماز جمعه همانند سایر اجتماعات دینی، برادری و صمیمیت را در مسلمانان تقویت می کند، تفاوت های طبقاتی، اختلاف در نژاد، رنگ و زبان در جماعت جمعه از میان برداشته می شود و همۀ اقشار در کنار هم قرار می گیرند؛ بدین ترتیب برتری های خیالی و فاصله هایی که ممکن است به جهت تفاوت ها در جامعه ای شکل بگیرد، رنگ می بازد و صفا و صمیمیت، ایثار و دیگردوستی جای آن را می گیرد.

* تشکلی از نیروهای ناپیدای جامعه

اجتماع عظیمی که هر هفته در جماعت جمعه گرد هم می آیند، تشکلی از نیروهای ناپیدای جامعه است که هم چون سان و رژۀ نیروهای مسلح، توان اسلام را به معرض نمایش می گذارد و موجب ارعاب و تضعیف دشمنان می گردد؛ نماز جمعه نمایانگر قدرت اسلام است و این که مستحب است امام جمعه به هنگام ایراد خطبه بر اسلحه تکیه کند، نموداری از همین حقیقت است.

* آگاه ساختن جامعه از مسایل سیاسی و مشکلات اجتماعی

از پر ارج ترین فواید نماز جمعه، آگاه ساختن جامعه از مسایل سیاسی و مشکلات اجتماعی است و این موضوع اگر برترین ثمرۀ نماز جمعه نباشد، از مهم ترین ثمرات آن محسوب می شود؛ زیرا انحطاط و ضعف و زبونی هر اجتماع بیش از هر چیز معلول عدم آگاهی و بازماندن از رشد سیاسی و عدم اطلاع از مشکلات است؛ به همین جهت امام جمعه موظف است در خطبه ها، مسایل روز و مشکلات گوناگون کشور را با نمازگزاران درمیان گزارد.

* کمک به هماهنگی و یکپارچگی افراد جامعه

فایدۀ دیگر نماز جمعه، برخورد، تماس و تأثیر متقابل افراد و بیرون کشیدن آنان از انزوا، انفصال و کناره گیری است که موجب هماهنگی و وحدت فکری و توافق اخلاقی در جامعه می شود؛ این سودمندی را توجه همگان نسبت به یک نفر-خطیب جمعه- تقویت می کند، زیرا در صحنۀ نماز جمعه همه از یک فرد عادل و پرهیزکار مطالبی را می شنوند، و اخلاق و رفتاری مشاهده می کنند، و از فکر و عقیدۀ او تأثیر می گیرند؛ و این ها همه به هماهنگی و یکپارچگی افراد کمک می کند.

* مرکز تصمیم گیری در امور مهم جامعه

مرکز تصمیم گیری اجتماعی در امور مهم جامعه، مثل جنگ و لشکرکشی و بسیج عمومی برای انجام کارهای عام المنفعه، فایدۀ دیگر نماز جمعه است. مردم به نام خدا و با یاد او و برای بزرگداشت شعائر اسلام در میعادگاه جمعه اجتماع می کنند؛ در این اجتماع بزرگ، مصالح امت طرح و بررسی می شود و پس از موافقت و تصویب عمومی، همه برای تحقق آن، رو به یک هدف به حرکت درمی آیند و سیل آسا هر مانعی را از میان برمی دارند.

از این رو نماز جمعه در تاریخ اسلام پیوسته میعادگاه مسلمانان برای تصمیم گیری در امور و مرکزی برای تجمع نیروها جهت مقابله با خطراتی که مسلمانان را تهدید می کرد، بوده است.

پیشوای هشتم، امام رضا علیه السلام در پاسخ کسی که پرسید: چرا در نماز جمعه خطبه واجب است، فرمود: زیرا جمعه، زمان حضور همه است و خداوند خواسته برای امام، وسیله ای باشد که مردم را پند دهد و به طاعت خدا تشویق نماید و از نافرمانیِ او بهراساند و آنان را از مصالح دین و دنیاشان آگاه سازد و به آنان از رویدادهای جامعه در زمان و مکان های مختلف که سود و زیانی دارد، خبر دهد. (۱)

و در جای دیگر فرموده است:دو خطبه در نماز جمعه واجب شده تا یکی در حمد و ستایش خدای متعال و تمجید و تقدیس او باشد و دیگری برای بیان نیازها و مشکلات و بیم دادن و دعا و امر به مصالح و نهی از مفاسد. (۲)

پاورقی:

(۱)- جامع الاحادیث للشیعه، ج ۶، ص ۸۹٫

(۲)- وسایل الشیعه، ج ۵، ص ۴۰٫

منبع: جزوه «احکام»مؤسسه در راه حق