پنج محور مهم در مواجهه با تلگرام و فضای مجازی

 آیا خروج از تلگرام به معنای خالی کردن صحنه برای فتنه انگیزان و شبهه افکنان است؟ آیا حضور در آن سبب بصیرت زایی و دفاع از ارزش ها است؟ آیا عملکرد نهادها و مجموعه های دلسوز و پیشرو، قابل دفاع بوده است؟ برای مدیریت مساله چه باید کرد؟

پنج محور را بررسی می کنیم تا این مسئله روشن شود:
– صحنه شناسی هوشمندانه؛
– خرووج هوشمندانه
– حضور هوشمندانه
– اقدام هوشمندانه انقلابی
– پایش میدانی و اشاره به برخی رفتارهای غیر هوشمندانه خودیها

۱٫ صحنه شناسی هوشمندانه
آیا تلگرام در عرصه افکار عمومی عنصری تعیین کننده است؟ ابتدا عناصر سازنده افکار عمومی را قدری باز می کنیم تا جایگاه موهومی که برای تلگرام تصور می شود، شکسته شود.
ما دو محیط داریم:
آ. محیط حضوری که فرد پیام رسان، حضوراً اقدام به اثر گذاری می کند. حالا یا با کلام یا با عمل.
طبق آموزه های وحیانی و حتی طبق فرمول های دانش ارتباطات، بیشترین اثر گذاری، اثر گذاری با پیامی است که حضوراً و به ویژه به صورت غیر زبانی؛ یعنی عملی ارائه می شود؛ مثل توجه به محیط خانواده، محیط خویشان، محیط همسایه، محیط دوستان، محیط همکاران و همکلاسی ها و نیز توجه به محیط ارتباطات اجتماعی گاه و بی گاه با افراد مختلفی غیر از موارد گفته شده.
این ارتباطات فقط مهم نیستند، بلکه چه بسا بتوان گفت که تعیین کننده اند؛ که البته دست تلگرام و غیر تلگرام به آن نمی رسد.
ب. محیط دیگر، محیط غیر حضوری یا غیابی است؛ که ارتباطات غیابی و غیرحضوری است، خود پیام دهنده حضور ندارد و فقط پیام وی به مخاطب می رسد.
خود این محیط غیابی و غیر حضوری هم بر دو قسم است: محیط ارتباطی مکان‌پایه مثل کتاب و نشریه و محیط ارتباطی فضا‌پایه و امواجی، مثل تلفن و پیامک و صدا و سیما و اینترنت و پیام رسان های اجتماعی.
بخش زیادی از این محیط غیرحضوری و به اصطلاح مجازی، مانند صدا و سیما در اختیار مدیران تلگرام نیست.
پس تلگرام دسترسی به محیط حضوری ندارد و در محیط غیابی هم فقط به محیط غیابی غیر مکانی (محیط مجازی) دسترسی دارد و البته همه آن را در اختیار ندارد و فقط بخشی از محیط مجازی پیام رسان های اجتماعی ایران را اشغال کرده است.
تا اینجا سطح دسترسی تلگرام به افکار عمومی جانمایی شد. اما همین میزان اثرگذاری بر افکار عمومی هم، برای اثرگذاری تخریبی، حاصلخیز است نه برای اثرگذاری سازنده:
برای روشن شدن مساله مثالی تقدیم می شود؛ شما کارکرد یک میخ برای غرق کردن یک قایق را نگاه کنید که بیش از دهها میخ و تخته ی برای سرپا نگهداشتن آن قایق است.
اساسا ساختار برخی رسانه های به گونه ای طراحی شده است که نقش مثبت و سازنده و توان دفاع از ارزشها و تبلیغ دین را به شدت کاهش می دهد؛ حتی اگر شما هم دقیقا به همان میزان که تخریب کنندگان وقت و پول و توان و دسترسی به امکانات دارند، وقت و پول توان و دسترسی به امکانات داشته باشید.
پس قیاس نقش تخریبی تلگرام با روش های غیر اخلاقی و غیر انسانی از سوی فتنه انگیزان و شبهه افکانان با نقش سازنده ما با روش های اخلاقی و ضوابط شرعی، قیاس منطقی ای نیست.
مساله دیگر ماهیت طراحی جزیره ای تلگرام است که به شما اجازه حضور در بسیاری از صحنه ها را نمی دهد. کانالهای آن که اساساً تعاملی نیست و مربوط به نسل وب یک و کاملا یک سویه است و دست روشنگران از آن کوتاه است و در اختیار تخریب گران و شبهه افکنان است و مخاطبان شان را به کسی نمی دهند.
گروه ها هم یا گروه های تحت مدیریت آنان است که مثل آب خوردن و بدون این که هیچ کس متوجه شود، موانع خود را دور از چشم دیگران از گروه بیرون می اندازند.
اما گروه های بینا بین که به دلیل حجم بالای پیام ها یا فضای تولید سوءظن در محیط مجازی، بارها و بارها به گناه جدل و مراءآلوده می شود و عملا فایده اساسی ای که بتواند حضور دهها میلیون مؤمن را در آن محیط آلوده توجیه کند ندارد. پس چه باید کرد؟

۲٫ خروج هوشمندانه
بدنه مؤمنین حتی بدنه نخبگان مؤمن باید از تلگرام خارج شوند. کانال هایی مثل کانال منتسب به مجموعه های مرتبط با امام خامنه ای یا فارس نیوز یا صدا و سیما هم باید با شیب ملایم و زمینه چینی، اقدام به هجرت کامل به شبکه های داخلی کنند.
مگر چه تعداد از مردم عضو فارس نیوز یا کانال منتسب به امام خامنه ای هستند؟ از حدود یک میلیون عضوی که مثلا کانال منتسب به امام خامنه ای دارد، قریب به ۸۰ تا ۹۰ درصدشان همان افرادی هستند که گرایش بیشتری به ارزشها و انقلاب دارند؛ خب! برای انتقال پیام رهبر انقلاب به مردم انقلابی، باید از رسانه صهیونیستی استفاده کرد؟ سپاه برای رساندن پیام هایش به بسیجیان و مردم همسو با جهت گیری های سپاه، باید از بستر صهیونیستی استفاده کند؟ آیا این منطق درست است؟
اما روش خروج هوشمندانه چطور است؟
برای خروج نیز باید در یک فرایند زمانی یک ماه تا چهل روزه برنامه ریزی کرد و با یک شیب ملایم و با روشنگری برای خانواده و برخی از خویشان و برخی از همسایگان و برخی از دوستان و برخی از همکاران و با ایجاد یک محیط جایگزین، شرایط هجرت راه فراهم کرد. قطعا چنین هجرتی یکی از مصادیق آیه ۲۱۸ بقره است:
إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ.
هجرت از سرزمین مجازی کفر و صهیونیزم به محیط مجازی داخلی؛ هر چند که تا اینترنت ملی راه اندازی نشود، کل اینترنت ما فاقد استقلال و آزادی، و اشغال شده است.
این هجرت مقدس، ظرفیت خروج حدود ۸ میلیون نفر را فراهم می کند.

۳٫ حضور هوشمندانه
اما حضور هوشمندانه (که مورد اشاره صریح امام خامنه ای هم بوده است) باید تا مدتی در تلگرام حفظ شود. حضور هوشمندانه یعنی تعداد معدودی از افراد که تخصص تولید محتوا و تولید شکل مناسب برای محتوا را دارند، و مسئولیت آنان نیز در همین حوزه است، مشغول نشر پیام های ارزشی و پاسخ به شبهات بشوند.
سیاست ورزی نادرست سبب شده است که الان بسیاری از افراد احساس کنند که باید برای دفاع از حق و پاسخ به شبهات در تلگرام بمانند. افرادی که نه تخصص علمی در تولید محتوا دارند و نه تخصص در بازتولید و باز شکل دهی آن و فکر می کنند که با فوروارد کردن یک پیام برای یک مؤمن دیگری که او نیز خود را روشنگر می داند، افکار عمومی را می سازد. خیلی ها با همین وضعیت، فکر می کنند که گناه استفاده از کالاهای خارجیِ تقویت کننده دشمن صهیونیست، مثل تلگرام؛ برای آنان ثواب نوشته می شود.

 ۴٫ اقدام هوشمندانه انقلابی بر اساس ظرفیت های قانونی
تا کی رهبری باید مستقیما وارد این مساله و آن مساله شود؟ پس سیاستگذاری نخبگان و نهادهای انقلابی مرتبط چه می شود؟ باید در چارچوب قانون در برابر اشتباهات دولت اقدام کرد.
آقای سراج و دوستانش چقدر برای فضای مجازی گفتمان سازی کردند؟
آیا رواست کسانی مثل “جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی” و فضلا و علمایی که در قم، در راستای گفتمان سازی در فضای مجازی حرکت کرده اند را «متحجر» بدانند؟
آیا رواست برخی دوستان حزب اللهی حامی استفاده از تلگرام، با پوزخند و تمسخر، با جهادگران دانا و متعهد و مجتهدین دارای مبانی فقهی در این مساله، برخورد کنند؟
مگر امام خامنه ای در عید ۹۶ در حرم امام رضا نفرمودند که: “واردات کالاهایی که در داخل به قدر کافی تولید می شود، باید به صورت یک حرام قانونی و شرعی شناخته شود؟”
اگر متولیان امر در مجلس قانونگذاری و جاهای دیگر کوتاهی کردند و چنین حرمتی را اعلام نکردند، آیا مؤمنین ولایی می توانند در برابر سخنان روشن ایشان بی اعتنا باشند؟ و حتی در برابر نص کلام قرآن و اهل بیت، اجتهاد کنند؟ مگر فتوای مراجع معظم این نیست که:
بر آحاد مسلمین واجب است که از خرید و استفاده از کالاهایى که منفعت تولید و خرید آنها عائد صهیونیست‏ها که محارب با اسلام و مسلمین هستند، می‌شود، اجتناب کنند.
مگر قانون واحده اسلامی مصوب ۲۹ شهریور ۱۳۷۱ که در تاریخ ۵ مهر ۱۳۷۱در شورا نگهبان هم تایید شد، صراحت ندارد که: «عقد هرگونه قرارداد چه مستقیم و چه از طریق واسطه با شرکتها یا اشخاص مقیم اسرائیل یا با افراد تبعه اسرائیل یا افرادی که برای اسرائیل یا به نفع آن کشور کار می‌کنند، صرف نظر از محل اقامت آنان، برای کلیه افراد حقیقی یا حقوقی، ممنوع می‌باشد.
آیا کسی هست که تردید کند که تلگرام در چنبره صهیونیزم و کاملا در خدمت آنان است؟
مگر احمدی نژاد در انتخابات چه کرد؟ او بر خلاف «توصیه» رهبری عمل کرد و از چشم معدود افرادی که هنوز امیدی به وی داشتند نیز افتاد. آیا نباید عبرتی باشد برای برخی از افراد و نهادها؟ درد ما این نیست که برخی از تلگرام خارج نشوند، دردتر ما این است که بی اعتنایی ناپسند و معناداری به مخاطبان پیام رسان های داخلی می کنند و خداوند شاهد است که قلب مؤمنین بارها از این بی اعتنایی ها سخت آزرده شده و روز قیامت حتما توضیحی را از این صاحبان موقعیت و مقام خواهیم شنید؛ توضیحی که امروز در قالب بی اعتنایی و تحقیر و توهین و تمسخر از برخی شنیده ایم.

۵٫ پایش میدانی میزان آلودگی به تلگرام و دیگر پیام رسان های دشمن
خبرگزاری فارس که باز کنید؛ پیام رسان اولش، تلگرام است، دوم اینستاگرام، سوم توئیتر، چهارم فارس پلاس، پنجم سروش، ششم آی گپ و هفتم هم ویسپی! دو تا آخر که مورد تأیید افرد متخصص انقلابی نیست و سه تای اول هم که صهیونیستی است!
رجانیوز هم تلگرام و اینستاگرام و بیسفون توی صفحه نخست نسخه رایانه ای ش است؛ یعنی ترویج دو پایگاه اجتماعی دشمن! توی نسخه همراهش هم بی منازعه تلگرام صهیونیستی را ترویج کرده است. این زیبنده نیست.
جهان نیوز هم پایگاه های دشمن؛ یعنی تلگرام و اینستاگرام صهیونیستی را ترویج کرده است.

 درد دلی نسبت کم تعهدی برخی از رسانه های ارزشی
پیام گذاری برخی از کانال های منتسب به امام خامنه ای و سپاه و صدا و سیما، در نرم افزارهای داخلی، تحقیر مخاطبان مؤمن و متعهد است و اسباب تنفر نسبت به رسانه های داخلی می شود؛ حمایت از رسانه داخلی پیشکش!
دو نمونه از این موارد:
پیامگذاری فرغونی
خبرگزاری فارس در سروش و خبرگزاری صدا و سیما و برخی رسانه های دیگر، گاهی یک خبر را دو یا سه بار پشت سر هم در کانال قرار میدهند؛ مخاطب با خودش می گوید مگر ما بازیچه شما هستیم که وقت ما را این گونه تلف می کنید؟ چرا این کار غیر حرفه ای و اهانت آمیز انجام می دهند؟
نشخوار تلگرام در سروش
مورد دیگر که بسیار شایع است، تلگرام پایه تنظیم کردن مطلب و ریختن نشخوار تلگرام در سروش است! این کار باعث می شود برخی شکلکهایی که برای سروش ناخوانا است، خراب بشود و مطلب را چپچین کند و اگر ارقامی در مطلب باشد، اساسا مطلب ناخوانا می شود! از این گذشته از نظر بصری صحنه کاملا شلخته و بدی را تولید می کند!
انگار مخاطبان سروش برای فارس نیوز و حتی برخی کانال های منتسب به برخی افراد بسیار گرامی، نشخوار کننده ته مانده سفره تلگرام هستند؛ همان خوارکی که برای تلگرام برده اند را عیناً با فرغون می ریزند توی سفره سروش! واقعاً این کار هم به جهت دشواری خوانش پیام و هم زشتی بصری و هم بی اعتنایی روانی به مخاطب، مثل شکنجه است و حال انسان را به هم می زند.
بنده شخصا سه بار برای کانال منتسب به برخی مجموعه های تحت امر امام خامنه ای در سروش پیام داده ام. متاسفانه نه پاسخی دادند و نه این کردار را اصلاح کردند