ضرورت تدوین سند توسعه راهبردی زیلو در میبد

به گزارش روز سه شنبه ایرنا،زیلو را می توان تلفیقی از هنر و صنعت دانست این هنر صنعت که قدمت آن به پیش از اسلام برمی گردد براساس شواهد موجود،خاستگاه اولیه آن شهرستان میبد است و نمونه هایی از آن که به تاریخ ۸۰۸ هجری قمری برمی گردد در موزه زیلوی میبد موجود می باشد .

هنر صنعت زیلو که در دهه اول ۱۳۰۰ و بعد از آن بعنوان یک اقتصاد پویا در میبد رونق داشته و بیش از ۲۵۰۰ زیلوباف به صورت خانگی از این هنر صنعت ارتزاق می کردند با پیشرفت های تکنولوژی و ظهور فرشهای ماشینی و موکت با تنوع رنگ و طرح ،زیلو کم کم از رونق افتاد.

اما علاقه مندان این میراث بزرگ همچنان به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن به احیاء آن در میبد پرداختند از جمله آنها جهاد دانشگاهی،موسسه بنیاد میبدی ، اداره بهزیستی و شرکت تعاونی زیلوبافان میبد را می توان نام برد .

رئیس جهاد دانشگاهی میبد در خصوص رسالت این اداره جهت احیاء و توسعه هنر صنعت زیلو گفت:امروزه بازارهای جهانی تشنه صنایع دستی از جمله صنایع دستی ایران هستند و تدوین سند توسعه راهبردی زیلو در میبد که به عنوان یک شهر تاریخی و فرهنگی همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است یک ضرورت محسوب می شود.

مرتضی محسن زاده افزود:جهاد دانشگاهی جهت احیاء زیلو مرکزی با ماهیت پژوهشی و آموزشی با نام خانه زیلو ایجاد نمود.

وی تصریح کرد:عمده ترین فعالیت در احیاء و توسعه هنرصنعت زیلو در سال های اخیر،برگزاری دوره های آموزشی زیلو بافی می باشد که بیش از ۱۵۰ نفر آموزش داده شده اند و این امر باعث اشتغال خانگی شده است.

وی تصریح کرد:در همین راستا جهاد دانشگاهی در سه محور تربیت و افزایش تعداد بافنده ها، پژوهش در زمینه زیلو و تجاری سازی گامهای خوبی را برداشته است که اگر مردم و مسئولین به این باور برسند که هنر صنعت زیلو قابلیت عرضه به بازارهای خارجی است می توان در آینده نه چندان دور به این اهداف بلند رسید .

مدیر عامل موسسه بنیاد میبدی هم با اشاره به تدوین و انتشار نخستین جلد کتاب دلبستگان زیلو گفت:این کتاب با عنوان دلبستگان زیلو به معرفی هنروران شهر خورشید یعنی میبد، تاریخ تجارت زیلو، معرفی این صنعت ملی پرداخته است.

سید عبدالعظیم پویا افزود: برای جلوگیری از فراموشی این هنر صنعت ملی که در واقع آخرین بازماندگان زیلوبافی کشور در میبد هستند با جمع آوری زیلوهای تاریخی از اماکن عمومی و مساجد ، موزه ای از سال ۱۳۸۰ در کاروانسرای میبد راه اندازی شد که خوشبختانه تا به امروز این موزه فعالیت درخشانی داشته و هزاران هنرور و دوستدران این صنعت هر ساله در بازدید از این موزه با این هنر ملی آشنا می شوند.

پویا تحقیق درباره پیشینه تاریخی صنعت زیلو و صنایع مرتبط از جمله رنگرزی صنعتی و صنعت ساخت دستگاههای زیلو را دومین اقدام در میبد برشمرد و افزود:درسال گذشته با همکاری پژوهشگران این صنعت کتابی از مجموعه اطلاعات تاریخ زیلو، معرفی این صنعت ملی ، معرفی تعدادی از هنرمندان این صنعت تحت عنوان کتاب دلبستگان زیلو تهیه و امروز رونمایی شد که این کتاب نخستین جلد است که بعنوان هنروران شهر خورشید یعنی میبد منشتر شده است.

وی گفت:به مشتاقان این هنر مژده می دهم که طی سالهای آینده تحقیقات جدی در این باره ادامه دارد و بیشتر به این صنعت بومی پرداخته خواهد شد.

یک کار آفرین زیلو که در میبد با احیاء هنر صنعت زیلو کار آفرین نمونه کشوری شناخته شده است گفت:گرایش مردم به سرمایه گذاری در این صنعت کم است و تولید سنتی آن بسیار زمان بر و طاقت فرساست.

سعید اشتری افزود:نسبت به کار سخت و زمان زیادی که برای بافت زیلو به شیوه سنتی گذاشته می شود، درآمد آن زیاد نیست به همین دلیل جوانان میبدی تمایلی به تولید آن و ورود به این عرصه ندارند.

اشتری ازسال ۱۳۸۶ درحالی به سمت احیاء زیلو رفت که از زیلو این هنر دستی مردمان میبد تنها نامی به جای مانده بود و اکثر بافندگان آن یا از دنیا رفته بودند یا به علت کهولت سن و عدم صرفه اقتصادی بافت زیلو را کنار گذاشته بودند.

وی با راه اندازی کارگاهی، ۱۲ دار زیلو را برای زیلوبافان فراهم کرد که امروز بیش از ۱۵ نفر در این کارگاه به بافت زیلو مشغولند.

زیلو به علت عاری از هرگونه آلودگی و مفروش در مساجد و حسینیه ها بعنوان فرش سلامت هم از آن یاد می شود و اکثر مردمان کشورهای اسلامی دنیا و حوزه خلیج فارس زیلو را به خوبی می شناسند.

اشتری می گوید:علت شناخته شدن او به عنوان کارآفرین نمونه کشوری این است که علاوه بر احیاء هنر صنعت زیلو توانسته است با تغییرکاربری در این صنعت نظیر روکش صندلی ماشین، روکش مبل، تابلو زیلو، زیلو سجاده و کلاله در این صنعت دستی با ارزش تنوع ایجاد کند.

اکثر بافندگان زیلو در کارگاه آقای اشتری بانوان هستند که از وضعیت حاکم در این کارگاه رضایت دارند چرا که آنها هم تحت پوشش بیمه قرار گرفته اند و هم علاوه بر سرگرمی ، کمک خرج خانواده خود هم هستند.

اشتری با اشاره به رونق بافت زیلو در میبد گفت:در دهه های ۴۰ تا ۵۰ ، بیش از ۲هزار دار زیلو در میبد وجود داشته است که با ظهور فرش های ماشینی و موکت کم کم رنگ باخته و از رونق افتاده است اما با احیاء این صنعت در میبد برگزاری دوره های آموزشی، بار دیگر تعداد زیلو بافان در میبد افزایش یافته و افراد زیادی در خانه و کارگاههای زیلو بافی هم اکنون مشغول فعالیت هستند .

اما تصویب رشته زیلو در دانشگاه علمی کاربردی، انتشار کتاب دلبستگان زیلو، تحقیق و پژوهش در امر تجاری سازی زیلو و برگزاری دوره های آموزشی برای توسعه و رونق این صنعت بخشی از ثمره احیاء هنر صنعت زیلو در میبد است که امید است این صنعت به جایگاه شایسته ای برسد .