شتابزدگی یکی از سایتهای خبری میبد برای نقد سخنان اخیر آیت‌الله اعرافی

یک سایت خبری که به تازگی کار خود را آغاز کرده است در مطلبی به جمله به کار برده شده توسط آیت الله اعرافی در نمازجمعه اخیر میبد درباره عربستان سعودی و کشورهایی که به تبعیت از این کشور با ایران قطع رابطه کرده‌اند، اعتراض کرد.

به گزارش “میبدما”، امام جمعه میبد در سخنرانی مذکور گفته بود: «کشورهای اروپایی بزرگ با ما قطع رابطه کردند بعد همه‌شان برگشتند. دعوتنامه‌ای هم برای کسی نرفت. برای هیچکس دعوتنامه‌ای نفرستادیم، شما که حقیرترید که کسی بخواهد دعوتنامه‌ای بفرستد و اصلا ملت ما به خاطر قطع رابطه چهارتا کشور حقیر، اخم هم نمی‌کند.»

اما سایت فوق‌الذکر با برجسته نمودن واژه «حقیر» در این جملات نسبت به این سخنان آیت‌الله اعرافی اعتراض نموده و نوشته: «انتظار نداشتیم که از فردی اخلاقمند چون آیت الله علیرضا اعرافی هم، چنین سخنی بشنویم… حقیر خواندن یک کشور امری مذموم است هر چند مطمئن هم باشیم دولت آن کشور از راه حقارت آمیز پذیرش تهدید یا دریافت کمک مالی به قطع رابطه با ایران ترغیب شده است. دولت با کشور متفاوت است. کشور نماد همه مردم است و نمی‌توان و نباید نماد همه‌ی مردم را حقیر خواند.»

با پرسش از افراد حاضر در نمازجمعه هفته گذشته میبد، شاید هیچ فردی را پیدا نکنیم که مدعی این ادعای عجیب شود که از این سخنان آیت‌الله اعرافی، «توهین به مردم عربستان» را برداشت کرده است و واقعا هم همینطور است. با مرور سخنان ایشان کاملا واضح و آشکار است که مراد امام جمعه از این جملات «دولت» عربستان است نه «دولت و ملت» این کشور و استعمال لفظ «کشور» از باب مَجاز است.

برای فهم بهتر این مسئله یک مثال می‌زنیم. وقتی اخبار سیما اعلام می‌کند، کشور آمریکا سفیر خود را از فلان کشور فراخواند، برداشت هر مخاطبی این است که «دولت آمریکا» سفیر خود را فراخوانده، نه دولت و ملت آن! به عبارت دیگر واژه کشور مثل بسیاری از واژه های دیگر ممکن است معانی متفاوتی را متبادر سازد مثل معنی «دولت» یا معنی «دولت-کشور» که علاوه بر دولت، شامل عناصری چون «جمعیت»، سرزمین و حاکمیت نیز خواهد شد. مهم این است که برداشت عُرف از این سخنان چیست و اگر مخاطب سخنان امام جمعه، حقیر شمردن مردم عربستان را از این سخنان برداشت کند، طبعا صاحب‌سخن شایسته ملامت است اما اگر واژه به کار رفته توسط سخنران، معنای دیگری هم دارد که نوعا مخاطب آن معنا را برداشت نمی‌کند، استعمال این واژه خالی از ایراد است.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که در تفسیر سخنان هر کس باید به کانتکس و زمینه سخنان او نیز توجه کرد؛ به عبارت دیگر اگر نویسنده محترم آن سایت محترم پاراگرافهای پیش و پس از این جملات امام جمعه میبد را مطالعه یا استماع می‌نمود، برایش کاملا روشن می‌شد که اصلا روی سخن ایشان با مردم عربستان نیست کما اینکه حضار نیز چنین برداشتی نداشتند. طرفه اینکه در همین خطبه، آیت‌الله اعرافی یکبار دیگر هم از واژه «حقیر» استفاده کردند، آنجا که گفتند: «امواج خروشان ملت ایران عده ای را عصبانی کرده و پشت صحنه این عصبانیت، مستکبرین عالم و صهیونیستها هستند و روی صحنه هم این دولتهای حقیر غیر انسانی که نه مردمسالاری دارند، نه ارزشهای دینی را می‌فهمند. اینها را تربیت کردند و به جان اسلام انداختند.»

این جملات آیت‌الله اعرافی، قرینه بسیار واضح و روشنی است که مقصود اصلی ایشان را به خوبی نمایان می‌سازد و از این رو به نظر می‌رسد دوستان رسانه‌ای ما در نقد امام جمعه میبد کمی شتابزده عمل کرده‌اند.