حکم رفتن به مسافرت به قصد خوردن روزه چیست؟

 

حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به بیان احکام روزه مسافر و مسافرت در ماه رمضان پرداخت و گفت: فردی که برای روزه گرفتن ماه رمضان در فصل تابستان که هوا بسیار گرم و روزهایش طولانی است مشکل دارد، می‌تواند به سفر برود و یا از محل سکونت خود به مسافت ۲۵ کیلیومتر خارج شده، چیزی بخورد و برگردد.

 وی با تصریح بر این‌که مطلب که مسافرت در ماه رمضان به قصد فرار از روزه مکروه است، اما حرام نیست، افزود: شرط خارج شدن از وطن برای خوردن روزه پیش از ظهر است، یعنی فردی که می‌خواهد به سفر برود، تا پیش از ظهر اگر وطن خود را ترک کرد، روزه‌اش را می‌تواند بخورد وگرنه اگر اذان ظهر را در وطن بماند و پس از اذان بخواهد به سفر برود، دیگر حق خورردن روزه را ندارد، حتما باید روزه بگیرد.

مسؤول پیشین دفتر استفتائات مرحوم حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی گفت: مسافرت برای خوردن روزه پیش از اذان ظهر مجاز است نه پس از اذان ظهر و افرادی که پیش از اذان ظهر می‌خواهند سفر کنند و روزه را بخورند تا در وطن خود هستند حق خوردن روزه را ندارند و فکر این‌که چون می‌خواهند به مسافرت بروند، بنابراین دیگر نیت روزه نکنند و صبحانه را در خانه بخورند، از ذهن خود بیرون کنند.

وی با بیان این‌که فرد تا وقتی در وطن خود هست حتما باید روزه بگیرد و اگر آن را خورد روزه خوری عمدی محسوب می‌شود و کفاره عمدی برگردن او می‌آید، اظهار داشت: باید توجه داشت که مسافر اگر از وطن خارج شد، فورا نمی‌تواند روزه‌اش را بخورد، بلکه باید از محدوده ترخص خارج شود، یعنی جایی برسد که دیگر آن شهر یا روستا را نبیند، آن وقت اشکالی ندارد اگر روزه‌اش را بخورد.

 حجت‌الاسلام وحیدپور، قصد سفر شرعی یعنی رفت و برگشت حداقل ۴۵ کیلومتر و گذشتن از حق ترخص را دو شرط مهم برای خوردن روزه دانست و تصریح کرد: فردی که قصد دارد به روستایی در ۱۰ یا ۱۵ کیلومتری شهر برود حق ندارد روزه‌اش را بخورد چراکه این مسافت شرعی نیست، یعنی ترک وطن به قصد رفتن به یک جای نزدیک برای خوردن روزه صحیح نیست و حتی فرد اگر بنا دارد در آنجا دو روز هم بماند، باید روزه بگیرد.

وی با بیان این‌که برخی که برای سفر به جایی نیت ۱۰ روز یا بیشتر می‌کنند، مقصد حکم وطن را پیدا می‌کند و باید همه روزهایش را روزه بگیرند، گفت: کسانی که می‌خواهند به شهری مانند مشهد سفر کرده و در آنجا ۱۰ روز یا بیشتر بمانند و قصد ۱۰ روز هم می‌کنند، اگر پیش از ظهر وارد آن مقصد شوند، به شرط عدم انجام مبطل روزه، باید قصد روزه کنند.

عضو ستاد ترویج احکام ابراز داشت: جایی که انسان در آنجا نیت ۱۰ روز یا بیشتر را دارد مانند وطن است باید روزه را بگیرد و موقعی که از آنجا خارج می‌شود، آن هم اگر پس از اذان ظهر بخواهد خارج شود باید روزه آن روز را مانند وطن بگیرد، اما اگر پیش از ظهر خارج شد، می‌تواند وقتی که از شهر به اندازه مسافت شرعی بیرون آمد یعنی با رعایت حق ترخص، روزه خود را بخورد.

 وی روزه گرفتن برای افرادی که شغلشان سفر است را واجب دانست و گفت: سفر شغلی به آن معنا است که فردی در طول سال حداقل سه ماه یا چهار ماه برای شغل به مسافرت می‌رود، مانند رانندگان برون شهری و یا افرادی که برای انجام کار در کارخانه یا تدریس و تحصیل در دانشگاه به شهر دیگر می‌روند و سه یا چهار ماه این کار و این رفت و آمد ادامه دارد.

 حجت‌الاسلام وحیدپور با بیان این‌که سفر شغلی به شرط نماندن ۱۰ روز کامل در یک جا و ۱۰ روز رفت و آمد مستمر صحیح است، افزود: برای سفر شغلی ماندن در یک جا از نظر تعداد روزها مورد اختلاف نظر میان فقها است، بسیاری از علما مانند رهبر معظم انقلاب و آیت‌الله شبیری زنجانی یک روز را کافی می‌دانند، برخی مانند آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله مکارم شیرازی ۳ روز و آیت‌الله وحید ۴ روز را لازم می‌دانند.

وی تصریح کرد: استاد دانشگاه یا دانشجویی که یک روز برای تحصیل یا تدریس به شهر دیگری می‌رود اگر در طول سال یک ترم هم کارش همین است، سفر او شغلی محسوب می‌شود و باید روزه‌اش را بگیرد و نمازش را تمام بخواند و البته اگر سفر شغلی شد براساس معیار مرجع تقلید خودش حتما باید روزه را بگیرد و نماز را تمام بخواند و حتی در مسیر رفت هم باید نماز را تمام بخواند.

مسؤول پیشین دفتر استفتائات مرحوم حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی یادآور شد: اگر فردی که سفرش شغلی محسوب می‌شود و در طول هفته سه یا چهار روز به شهری مانند تهران سفر می‌کند، بخواهد برای انجام کار شخصی در همان هفته به آنجا سفر کند، دیگر سفرش شغلی نیست، بلکه مسافر است، باید نمازش را شکسته بخواند و روزه‌اش باطل است.