بیژنی مصداق امت همیشه در صحنه است

از هفت هشت سالگی دست بردن در کاریکاتورها را آغاز کرده بود، یعنی از سالهای اول پیروزی انقلاب. اما از حوالی سال ۷۴ دیگر کاریکاتور کشیدن برایش جدی شد؛ انقدر جدی که حالا بعد از قریب بیست سال، از هر طرف که به کاریکاتور ایرانی نگاه می‌کنی نمی‌توانی او را در قاب نبینی. مازیار بیژنی که این روزها چهل و دو سالش است مثل کاریکاتورهایش شاداب و شوخ و شنگ است. تا حدی که باورش سخت است این مرد همیشه در صحنه، مرز چهل سالگی را رد کرده است. باید او را از نزدیک ببینید و با او گپ بزنید و دمخور باشید تا عمیقا متوجه شوید چرا کاریکاتورهایش انقدر صریح، نیش‌دار، نکته بین، دغدغه‌مند و تو دل برو هستند؛ درست مثل خودش!

درست مثل خودش که شب گذشته در کافه نخلستان اوج مورد تقدیر قرار گرفت تا همه یادمان بماند اگر هنوز موضوعاتی مثل بی‌عدالتی، اسلام آمریکایی، مستضعفین، فقر و تبعیض و… در فضای کاریکاتور ایران وجود دارند حتما یکی از دلایل مهمش پایمردی کسی است که در این سالها با کاریکاتورهایش حال خیلی از نامردها را گرفته است و دل مردم را خنک کرده است!

به گزارش تسنیم، مراسم بزرگداشت مازیار بیژنی هنرمند کاریکاتوریست با حضور شماری از چهره های فرهنگی و هنری انقلاب اسلامی و با تأکید بر جایگاه این هنرمند کاریکاتوریست در معرفی اندیشه انقلاب اسلامی در قالب هنر، عصر روز سه شنبه ۱۸ شهریورماه در موسسه فرهنگی اوج برگزار شد.

در بخشی از این مراسم وحید جلیلی از فعالان عرصه فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی با اشاره به آشنایی خود با مازیار بیژنی، اظهار کرد: این هنرمند متعهد در طول این سالها همواره در یک مسیر ثابت حرکت کرده و برخلاف برخی که گاهی رنگ عوض کرده‌اند و یا مسیر خود را تغییر داده‌اند ایشان هیچ تغییری نکرده و در همان مسیر خود گام برداشته و حرکت کرده است.

او ادامه داد: دو نکته مهم در مورد شخصیت مازیار بیژنی وجود دارد که یکی از آنها پرکاری این هنرمند در طول سالهای فعالیتش بوده است. این پرکاری صرفا به معنای کمّی نیست بلکه به این معناست که مازیار بیژنی هیچگاه برخلاف برخی دیگر از هنرمندان عرصه را خالی نکرده و همواره حضوری فعال در عرصه هنر کاریکاتور با اندیشه‌های انقلابی داشته است.

وی با بیان اینکه مازیار بیژنی تنها در یک حوزه فعال نبوده و در حوزه‌های مختلفی به فعالیت می‌پرداخته، اضافه کرد: کمتر هنرمندی را سراغ داریم که مانند مازیار بیژنی در چند عرصه مختلف فعال باشد. این هنرمند در زمره معدود هنرمندانی است که در کارهایش جامع بوده و از مواردی چون استکبار ستیزی و نقدهای منصفانه تا پرداختن به فسادهای مالی و دیگر مسائل در کارهای او به چشم می‌خورد. مازیار بیژنی هنرمندی است که در کارهایش به مضامین اصلی انقلاب پرداخته که این کار در نوع خودش کم نظیر و حتی شگفت انگیز است.

این فعال عرصه فرهنگ و هنر با بیان اینکه بیژنی همواره در خط مقدم جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی حضور داشته، خاطرنشان کرد: در بسیاری از حوزه‌ها که شماری از هنرمندان ترجیح می‌دادند به آن ورود نکنند مازیار بیژنی این خطر را به جان می‌خرید و ورود پیدا می‌کرد. دربسیاری از موارد شاهد بودیم که برخی هنرمندان و فعالان عرصه فرهنگ حاضر نبودند در حوزه‌هایی خود را خرج کنند اما مازیار بیژنی در این حوزه ها ورود پیدا می‌کرد.

جلیلی اظهار کرد: فعالیت اصلی مازیار بیژنی بر روی اولویت‌ها بود و ما کارهای خنثی را در آثار این هنرمند نمی‌بینیم. برای مثال بر روی مقوله اسلام آمریکایی شاید هیچ کسی همچون مازیار بیژنی کار نکرده باشد.

او دیگر ویژگی مهم بیژنی را بی‌ادعایی او عنوان کرد و گفت: من هنرمندی همانند مازیار بیژنی کم ادعا و یا بهتر بگویم بی‌ادعا ندیده‌ام. افرادی هستند که حتی یک صدم مازیار بیژنی کار نکردند اما ادعاهای بسیاری دارند. اما مازیار بیژنی هیچگاه ادعایی نداشت و همین امر سبب پدیدآمدن یک الگوسازی در او شد.

وی افزود: مازیار بیژنی به معنی واقعی کلمه یک بسیجی است و امیدوارم این حال خوب او به همین شکل ادامه داشته باشد. در حوزه کاریکاتور معدود هنرمندانی بودند که پای انقلاب اسلامی ایستاده باشند اما در طرف دیگر می‌بینیم بسیاری از معارضین انقلاب اسلامی اهداف خود را در قالب این هنر مطرح می‌کنند و حضور این هنرمند در عرصه کاریکاتور یک ویژگی خوب برای انقلاب است.

در ادامه این برنامه سید نظام الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس با اشاره به سابقه ۱۷ ساله آشنایی خود با مازیار بیژنی اظهار کرد: در طول مدت زمانی که مازیار بیژنی را می‌شناسم به خوبی می‌دانم که این هنرمند به دنبال آن نیست که کسی از او تعریف کند و یا از کارهایش تمجید به عمل آورد.

او ادامه داد: در طول سالیان اخیر افرادی را دیدم که مواضعی را داشتند اما به مرور به سمت و سوی دیگری رفتند و از مواضع انقلابی خود فاصله گرفتند.اما مازیار بیژنی هنرمندی است که هدف خود را براساس دغدغه‌های نظام دنبال می‌کند و ادامه می‌دهد. این هنرمند همواره در طول زندگی خود ساده زیسته و هیچگاه به دنبال منافع شخصی خود نبوده است.

موسوی با بیان اینکه مازیار بیژنی هیچگاه تفکر جناحی نداشته و به دنبال سهم خواهی نیست، اظهار کرد: خیلی ها بودند که تا به جایی رسیدند میراثخوار انقلاب شدند و تا چند اثر آنها مطرح شد به دنبال گرفتن سهم رفتند اما مازیار بیژنی که توانسته با آثار خود مخاطبان خاص و عام را جذب کند هیچگاه چنین تفکری نداشته و ندارد.

او در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: مازیار بیژنی یک سبک را در کاریکاتور مطرح کرد و آن را دنبال نمود فراموش نکنیم کاریکاتور روزنامه کشیدن کاری دشوار است که از عهده هرکسی خارج است و ما باید قدر افرادی چون مازیار بیژنی را بدانیم.

در بخش دیگری از این مراسم سیدمسعود شجاعی طباطبایی با اشاره به لحن کارهای مازیار بیژنی، گفت: بیژنی به خوبی با کلید واژه طنز ایرانی آشناست این هنرمند طنز ایرانی را با قالبی ساده و شوخ طبعی پایه‌گذاری کرده است و شکل آثار او در روزنامه‌ها سبکی جدید، خلاقانه و مبتنی بر مسائل روز بود.

این هنرمند کاریکاتوریست ادامه داد: مازیار بیژنی یک موج نو در کاریکاتور ایران بوجود آورد که معنی و مفهوم آثارش مبتنی بر اعتقادات دینی او بود. این هنرمند شکلی واحد از کاریکاتر اجتماعی را ارائه کرد که متعلق به خود او است.شهرت مازیار بیژنی هیچگاه مقطعی نبوده و این هنرمند همواره روز به روز مشهورتر می شود و باعث فخر این مرز و بوم است.

در بخش دیگری از این مراسم منصورالله بیژنی پدر مازیار بیژنی در سخنان کوتاهی با تقدیر از برگزار کنندگان این مراسم اظهار کرد: مازیار بیژنی هنرمندی بوده که همواره فریاد کشیده، طنز کشیده.

او افزود: خوشحالم که امروز نتیجه زحمات او را می‌بینم و این مراسم خستگی را از تن مازیار بیرون کشید. آثار او همواره بهترین معرف شخصیت اوست.

در بخش دیگری از این مراسم محمدحسین نیرومند هنرمند و فعال عرصه فرهنگ و هنر اظهار کرد: متأسفانه وقتی اسم هنرمند و مراسم تجلیل می‌آید به یاد هنرمندان بالای ۶۰ سال می افتیم اما خوشحالم امروز از هنرمندی تجلیل می‌شود که در بین ما حضور دارد و سن چندانی ندارد.

او ادامه داد: دکتر شریعتی در مطلبی آورده که هنر یا به شکل کمدی مطرح می‌شود و یا به صورت تراژدی هنر کمدی هنر توده‌های مردم و هنر تراژدی هنر افراد مرفه و ثروتمند جامعه است. اگر از این منظر به کاریکاتور نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که چرا به کاریکاتور چندان توجه نشده است. نیرومند با بیان اینکه آثار مازیار بیژنی جزو معدود آثاری است که به خود کاریکاتور نزدیک است گفت: کاریکاتور حاصل معنا و مفهوم است و در طول ۳۰ سالی که هنر کاریکاتور را دنبال می کنم آثار بیژنی را به دنبال پیرایش دیده‌ام نه آرایش، آثار این هنرمند همواره به دنبال سادگی بوده است.

این هنرمند و فعال عرصه فرهنگ و هنر افزود: کاریکاتور باید همواره خنده به لب بیاورد اگر هنرمندی نتواند از ترفند های خنده سازی استفاده کند هنرمند قابلی نیست و مازیار بیژنی جزو هنرمندانی است که این ویژگی را به بیان بهتر وقتی طنز است که قابلیت خندان مخاطب را داشته باشد.

نیرومند با بیان اینکه مازیار بیژنی یک کاریکاتوریست حرفه‌ای و توانمد است گفت: با توجه به آنکه دشواریهای کار در عرصه کاریکاتور را می‌دانم باید بگویم من کسی را سراغ ندارم همچون مازیار بیژنی بتواند هر روز حرف غیرتکراری برای گفتن داشته باشد و این یک امتیاز بسیار مهم برای این کاریکاتوریست است.

او ادامه داد: شاید تفاوت یک کاریکاتوریست با یک معمار و یا یک فیلمساز این باشد که یک معمار در طول زندگی خود شاید ۱۹ اثر هنری را خلق کند و یا یک فیلمساز ۲۰ فیلم در طول عمر خود بسازد اما یک کاریکاتوریست باید دو تا سه هزار اثر در طول عمرش خلق کند که همه این اثار باید دارای ایده باشد که این امر بسیار دشوار است.

نیرومند تصریح کرد: از هنرمند و کاریکاتور نمی‌توان خیلی پور درآورد و تعداد هنرمندان کاریکاتوری که از طریق هنر خود امرار معاش می‌کنند بسیار محدود است که مازیار بیژنی جزو این هنرمندان به شمار می‌رود.

او در پایان به سابقه آشنایی خود با مازیار بیژنی اشاره کرد و گفت: سالها پیش که به همراه سیدمسعود شجاعی طباطبایی داوری یک جشنواره را برعهده داشتیم آثار مازیار بیژنی را دیدیم و متوجه این مطلب شدیم که آثار او آثاری ارزشمند و دارای حرفی برای گفتن است. امیدوارم این آثار و اسناد برای آیندگان باقی بماند.

در بخش دیگری از این مراسم فریدالدین حداد عادل با بیان اینکه من از سالها پیش سابقه آشنایی با مازیار بیژنی را دارم به بیان خاطراتی از سابقه آشنایی خود با این هنرمند اکتفا کرد.

او ادامه داد: به یاد دارم زمانی که یکی از اساتید ما که خیلی با او همفکر نبودیم مطلبی را مطرح کرد و ما هم بحث‌هایی را در آن مورد انجام دادیم. مازیار بیژنی می‌گفت اگر قرار است صحبت‌های این استاد را امتحان دهیم مشکلی ندارد اما صحبت های او با بیانات امامان ما تناقض دارد و من نمی‌توانم آن را قبول کنم.

حدادعادل اضافه کرد: یکی از خاطرات من به زمان شهادت شهید آوینی بازمی گردد که در آن زمان مازیار بیژنی پرتره‌ای را از صورت شهید آوینی کشید و من متوجه شدم که این هنرمند در شاخه های دیگر هنر نیز حرفه‌ای است.

او اضافه کرد: همچنین در سالهایی که قرار شد به دنبال خواندن مطالبی از بزرگان برویم مازیار بیژنی بر روی خواندن مطالب شهید مطهری تأکید داشتند که این نشان دهنده عمق نگری او است.

مسعود ده نمکی هم در مراسم بزرگداشت مازیار بیژنی اظهار کرد: آشنایی من و مازیار بیژنی به سال‌ها پیش باز می‌گردد. شاید اگر مازیار بیژنی نبود من به جای فیلمسازی وارد عرصه کاریکاتور می‌شدم! و به خاطر حضور او در عرصه کاریکاتور بود که من هم فیلمساز شدم.

وی با بیان اینکه یک هنرمند متعهد علاوه بر هنر خود باید تفکر و اندیشه هم داشته باشد گفت: مازیار بیژنی هنرمندی است که علاوه بر موارد هنری در آثارش همواره تفکر واندیشه غنی در کارهای او به چشم می‌خورد. آثار او دارای یک سبک خاص و مشخص است که تاثیر بسیاری را در عرصه کاریکاتور داشته است.

این کارگردان و نویسنده با بیان اینکه شاید بسیاری بتوانند به راحتی طرح‌های مازیار بیژنی را بکشند تصریح کرد: حتی اگر بسیاری هم بتوانند طرح‌های این هنرمند را رسم کنند اما مطمئنا تفکر او را نخواهند داشت و این تفکر است که کار و شخصیت مازیار بیژنی را از دیگران متمایز کرده است.

دهنمکی با اشاره به نگاه ساده بیژنی در آثارش گفت: در دوران ویژه دهه ۷۰ حضور افرادی چون مازیار بیژنی یک غنیمت بود. در همان مقطع هم افرادی بودند که افکاری تندتر از مازیاد بیژنی داشتند اما راضی نبودند با طنزی تلخ این هنرمند مطالبش را بیان کند.

این کارگردان و نویسنده سینمای ایران در ادامه صحبت‌های خود به بیان خاطره‌ای از رابطه خود و مازیار بیژنی اشاره کرد و گفت: به یاد دارم روزهایی این هنرمند با شمار زیادی کاریکاتور می‌دیدم که هیچ کس حاضر به انتشار آنها نبود اما ما تلاش می‌کردیم در نشریه شلمچه این آثار را چاپ کنیم. بسیاری از هنرمندان در حال حاضر ادبیات امام راحل را فراموش کرده‌اند. ادبیاتی که مبتنی بر جنگ فقر و غنا بود این ادبیات چارچوب اصلی کارهای مازیار بیژنی را تشکیل می‌داد.

دهنمکی اضافه کرد: مطمئن باشید در مورد کارهای مازیار بیژنی و اثرات او در هنر انقلاب اسلامی، تاریخ قضاوت خواهد کرد