انتشار مقالۀ یک میبدی درمجموعه مقالات بلک‌ول

انتشارت “بلک‌ول” در آمریکا که تا کنون سلسله کتاب‌هایی را دربارۀ موضوعات مختلف فلسفی و علمی به چاپ رسانده است که هر کتاب شامل مجموعه مقالاتی دربارۀ یکی از مسائل مهم فکری است و جدیدترین نگرش‌ها را دربارۀ موضوع مورد نظر بیان می‌کند.
این انتشارات در تازه‌ترین اثر خود از این مجموعه، کتابی را حاوی ۳۳ مقالۀ جدید دربارۀ مسئلۀ شرّ با مشخصات کتاب شناختی « Justin McBrayer & Daniel Howard-Snyder (eds), The Blackwell Companion to the Problem of Evil, Wiley-Blackwell, 2013» به چاپ رسانده است. جان مارتین فیشر، استاد دانشگاه کالیفرنیا، دربارۀ این کتاب می‌گوید: «این جلد مجموعه‌ای جامع و برجسته از مقالاتی با کیفیت بالا دربارۀ زوایای مختلف یکی از بزرگترین مسائل در تاریخ عقلی بشر، یعنی مسئلۀ شرّ، است.۱»
کتاب مذکور دارای سه بخش است. بخش اول آن به بیان مسئلۀ شر از منظر فلسفی اختصاص دارد و بخش دوم به دیدگاه‌های دینی برای توجیه چرایی شرور پرداخته است و اندیشمندانی از ادیان مختلف از جمله اسلام، مسیحیت، یهودیت، هندوئیزم و غیره تلاش کرده‌اند با استناد به منابع دینی خود تبیینی جدید را برای پاسخ‌گویی به شبهات موجود ارائه دهند. بخش سوم این کتاب رویکردهای شکاکانه به مسئله را طرح و بررسی می‌کند.

مقاله‌ای که در بخش دوم کتاب به طرح دیدگاه اسلامی اختصاص دارد توسط حجت الاسلام دکتر محمدعلی مبینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با عنوان« Earth’s Epistemic Fruits for Harmony with God; An Islamic Theodicy ؛ثمرات معرفتی زمین برای هماهنگ شدن با خدا» نگاشته شده است.

این عضو هیئت علمی در این اثر تلاش کرده است با استفاده از آیات قرآن کریم دیدگاهی جدید را مطرح کند که توان پاسخ‌گویی به جدیدترین چالش‌های موجود در مسئلۀ شرّ داشته باشد. در بخشی از مقدمۀ این مقاله آمده است:
« از آن‌جا که قرآن اصلی‌ترین منبع دینی برای مسلمانان بوده و به اعتقاد آنان دربردارندۀ کلام مستقیم خدا است، اولین و اساسی‌ترین منبع تحقیق برای هر پژوهش‌گری است که بخواهد دیدگاهی اسلامی محض را دربارۀ یک موضوع به دست آورد. به همین دلیل، در این مقاله، برای تأیید دیدگاه خود بر آیات قرآن کریم تمرکز خواهم کرد. البته این کار می‌تواند با رجوع به مجموعۀ عظیمی از روایات و احادیث که از افراد مقدس اسلامی نقل شده است ادامه یابد و در رأس این افراد، مطابق با دیدگاه شیعه، پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله)، دخترش حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) و امامان دوازده‌گانه قرار دارند که به عصمت همۀ آن‌ها از هرگونه گناه و خطایی اعتقاد وجود دارد».

حجت الاسلام مبینی در این مقاله، با استفاده از آیات قرآن کریم، یکی از ثمرات مهم حضور مختارانۀ انسان در دنیای کنونی را به دست آوردن معرفت‌های تجربی ارزشمند دربارۀ رابطۀ صحیح خود با خدا می‌داند. وی مهم‌ترین شرط لازم را برای داشتن یک زندگی سعادت‌مندانه، هماهنگی موجودات با یک‌دیگر می‌داند که در رأس آن هماهنگی مخلوقات با خدا قرار دارد.

این عضو هیئت علمی در این مقاله بیان می کند که هماهنگی انسان با خدا در صورتی تحقق می‌یابد که انسان هم جایگاه وجودی خود را که همان مخلوقیت و بندگی است و هم جایگاه وجودی خدا را که همان خالقیت و ربوبیت است به رسمیت بشناسد و به آن پایبند بماند.
بر اساس آیات قرآن کریم، دنیای کنونی دنیایی موقت و آزمایشی است و بر این اساس، می‌توان یکی از ثمرات مهم حضور انسان در این آزمایشگاه را کسب معرفت‌های تجربی ارزشمندی دانست که زمینۀ لازم را برای رسیدن به هماهنگی انسان با خدا فراهم می‌سازد. هرچند خداوند قادر است معرفت‌های لازم را از ابتدا در وجود انسان‌ها قرار دهد، چنان‌که در مورد حضرت آدم (علیه السلام) نیز پیش از هبوط بر زمین چنین بود، اما اگر بنا باشد همچنان قدرت اختیار انسان حفظ شود، این‌گونه معرفت‌ها از آن‌جا که ناشی از تجربۀ خود انسان‌ها نیستند تأثیر دلخواه را برای برقراری هماهنگی با خدا ایجاد نمی‌کنند، چنان‌که حضرت آدم با وجود معرفت به ربوبیت مطلق الهی بر خلاف خواست خداوند به درخت ممنوعه نزدیک شد و همین باعث حضور او بر روی زمین شد تا انسان‌ها به تجربه دریابند که راهی برای سعادت آن‌ها جز راه بندگی و پذیرش ربوبیت مطلق الهی نیست. در چکیدۀ مقاله چنین آمده است:
«بهترین زندگی هنگامی محقق می‌شود که همۀ موجودات با یک‌دیگر هماهنگ و متناسب گردند و رنج‌ها و سختی‌ها همواره از ناهماهنگی‌ها پدید می‌آید. هماهنگی سرنوشت‌ساز برای زندگی، هماهنگی‌ای است که میان مخلوقات و آفرینندۀ آن‌ها برقرار می‌گردد و این‌که یک مخلوق وجود خود را با وجود آفریننده‌اش متناسب سازد شرطی ضروری برای بقای او است. در میان همۀ مخلوقات، انسان‌ها قادرند معرفتی همه‌جانبه از خداوند پیدا کنند و از مسیر این معرفت ارزشمند هماهنگی فعال با خدا برقرار کنند. زمین یک آزمایشگاه است که در آن انسان‌ها می‌توانند به لحاظ معرفتی آماده شوند و به لحاظ عملی در ایجاد هماهنگی با خدا نقش فعال ایفا کنند. از آن‌جا که یک آزمایشگاه قوانین خاص خود را دارد، ما نباید انتظار زندگی آرمانی را در این آزمایشگاه زمینی داشته باشیم. پس از نقشی آزمایشی که هر فردی در این جهان ایفا می‌کند، او هم‌چنان ناظر بر این جهان باقی خواهد ماند و می‌تواند در تمام تجربه‌هایی که زندگان کسب می‌کنند شریک باشد و رشد معرفتی یابد، به گونه‌ای که در نهایت به نقطۀ معرفتی مطمئنی که برای هماهنگی با خدا لازم است برسد».
یادآوری می شود قیمت پشت جلد کتاب ۱۹۵ دلار است که هم‌اکنون با تخفیف، به مبلغ ۱۶۹ دلار در سایت آمازون در معرض فروش گذاشته شده است. برای دریافت اطلاعاتی بیشتر دربارۀ کتاب مذکور می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید.

http://www.amazon.com/Blackwell-Companion-Problem-Companions-Philosophy/dp/047067184X