ژنرال “پارک چانگ هی” و پیشرفت کره جنوبی

پیشرفت و صنعتی شدن کره جنوبی در دوره حکومت ژنرال “پارک چانگ هی” یعنی ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۹ اتفاق افتاده است. ژنرال پارک با یک کودتای نظامی سر کار آمد و در دوره ۱۸ ساله حکومت خود که با ترورش به پایان رسید، کره جنوبی را از یک کشور عقب افتاده به یک کشور صنعتی و پیشرفته تبدیل کرد.
درباره برنامه‌های توسعه ۵ ساله ژنرال پارک و سیاست‌های وی، سخن بسیار است و در کتاب “حمایت هوشمند و پیشرفت اقتصادی” که ان‌شاءالله به زودی منتشر می‌شود، مبسوط به تجربه کره نیز پرداخته‌ام. اما با توجه به حال و هوای این ایام اقتصاد، حیفم آمد این سند را تا زمان انتشار کتاب به تعویق بیندازم!
بنیادگرایان بازار مدعی هستند منافع عمومی زمانی به بهترین شکل تامین می‌شود که افراد بتوانند آزادانه منافع خصوصی خود را دنبال کنند. در شرایط عدم مداخله دولت که بازار آزاد است، دست نامرئی منابع را به بهترین شکل در جهت منافع عمومی تخصیص می‌دهد.
ژنرال پارک اما می‌دانست که با این خزعبلات، سرمایه‌ها در خدمت کشور قرار نمی‌گیرند و بدون هدایت سرمایه به سمت تولید و نوآوری، امکان پیشرفت وجود ندارد.
این بود که به استناد قانون مقابله با تجمیع غیرقانونی ثروت(LDIWA) بزرگترین سرمایه‌داران کره را دستگیر و آنها را تهدید به مصادره دارایی‌هایشان کرد. اما در جلسه با ۱۰ نفر از لیدرهای آنان، به توافقی رسید که بر اساس آن، او از مجازاتشان گذشت و آنها هم متقابلا پذیرفتند که تحت هدایت دولت در مسیر صنعتی شدن کره مشارکت کنند. اینگونه بود که همکاری تنگاتنگ دولت و بخش خصوصی کره برای توسعه آغاز شد.
در واقع این دست نامرئی ژنرال پارک بود که این سرمایه‌داران را به سمت تخصیص بهینه منابعشان هدایت کرد، نه مکانیسم خودتنظیم بازار و دست نامرئی آدام اسمیت!
درس تجربه کره جنوبی حتما این نیست که ما هم روش مشابهی را در پیش بگیریم و بگیر و ببند راه بندازیم. اما اولا نباید گرفتار توهمات القائی بنیادگرایان بازار شویم و نقش هدایت‌کنندگی سرمایه برای دولت قائل نباشیم، ثانیا از ابزارهای مدرن نظیر مالیات‌ها و مشوق‌ها، برای جذابیت‌زدایی از فعالیت‌های غیرمولد و جذابیت‌زایی در فعالیت‌های صنعتی و نوآورانه که برای دستیابی به اهداف برنامه‌های توسعه پیش‌بینی می‌کنیم، استفاده کنیم