یادداشت: «ندوشن» را زیبا ببینید تا زیبا بماند

تعطیلی نمایندگی میراث فرهنگی، نبود نیروی حفاظتی و مراقب آثار، کمبود اعتبار و کاهش حوزه فعالیت‌های مرمتی برای نگهداری از آثار موجود در این شهر کافی نبوده و حالا پاسخگو نبودن به نیاز‌ها و مشکل مالکان بنا‌های تاریخی، نبود نظارت بر مکان‌های بکر گردشگری از جمله سنگ آب‌های ارزشمند، چشمه سار‌ها و محل‌های تاریخی نیز بر مشکلات افزوده شده است.

محمدعلى فرقانى/ روزنامه جوان:

هرگز نباید از یزد به عنوان یک استان نام برد. چراکه یزد یک تاریخ است. منطقه‌ای در کویر ایران، با یک دنیا ظرفیت و توان در زمینه‌های مختلف صنعتی و طبیعی و گردشگری.
همین سال گذشته بود که برای مردم دارالعباده یزد اتفاقی جهانی رقم خورد و خلاقیت در معماری، طراحی شهری و تکنولوژی و تعامل زمین با طبیعت در یزد، این شهر را به سمت جهانی شدن سوق داد تا ایران بیست و دومین اثر جهانی خود را ثبت کند.
ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، پاسداشت سخت‌کوشی نسل‌های متمادی این دیار تاریخی در بنا نهادن و حفظ و حراست از این میراث گرانقدر و انتقال آن به نسل‌های بعد است.
در سال ۹۶ هویت تمدن دیرینه سرزمین ایران و بخشی از تاریخ شکوهمند بشریت به نام میراث جهانی بافت تاریخی یزد ثبت جهانی شد تا یزد با این شعار به استقبال روز‌های خوش‌تر برود.
با این تفاسیر، یزد درگیر مشکلات ریز و درشتی است که نیازمند تعامل و همفکری تمام مسئولان استانی و همراهی آن‌ها با یکدیگر است تا خدمت‌رسانی هر چه بیشتر و بهتر به مردم در سایه حرکت درست همه دستگاه‌های اجرایی امکانپذیر شود.
بافت تاریخی و میراث فرهنگی در شهر‌های مختلف استان یزد با دارا بودن آثار و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری متعدد، زیبا و منحصربه فرد به دلیل کم توجهی و بی‌مهری متولیان امور، روز‌های ناخوشی را سپری می‌کنند و شواهد هم نشان می‌دهد که تلاش مسئولان محلی برای رفع مشکل تا امروز، بی‌نتیجه بوده است.
«ندوشن» یکی از شهر‌های استان یزد است. شهری تاریخی از توابع شهرستان میبد که در فاصله ۸۰ کیلومتری شمال غرب یزد قرار دارد، با میراثی زیبا. اما تعطیلی نمایندگی میراث فرهنگی، نبود نیروی حفاظتی و مراقب آثار، کمبود اعتبار و کاهش حوزه فعالیت‌های مرمتی برای نگهداری از آثار موجود در این شهر کافی نبوده و حالا پاسخگو نبودن به نیاز‌ها و مشکل مالکان بنا‌های تاریخی، نبود نظارت بر مکان‌های بکر گردشگری از جمله سنگ آب‌های ارزشمند، چشمه سار‌ها و محل‌های تاریخی نیز بر مشکلات افزوده شده است.
از سوی دیگر به دلیل نبود متولی میراث فرهنگی در ندوشن، برخی ناآگاهان به ارزش‌های تاریخی و میراث فرهنگی و برخی عتیقه فروشان و گنج یابان طمع کار با سوء استفاده از موقعیت به دنبال سودجویی هستند.
در گذشته این منطقه دارای مراقب آثار و استاد کاران میراث فرهنگی بود که با دلسوزی کار می‌کردند؛ اما هم اکنون به دلایل مختلف از این ظرفیت‌ها محروم است و برخی از این نیرو‌ها در بخش اداری میراث فرهنگی مرکز استان یزد مشغول به کار هستند.
گزارش‌های مستند نشان می‌دهد که عناصر تشکیل دهنده بافت تاریخی ندوشن بیش از ۲۵۰ بنا شامل حمام، مسجد، حسینیه، خانه‌های تاریخی، برج و بارو، گذر، ساباط و سازه‌های آبی متعلق به دوره‌های قاجار و صفویه و حتی ایلخانی است.
از ویژگی‌های این بافت، جاری بودن قنات آن با آب دهی ۴۵ لیتر در ثانیه و عبور آن از داخل بافت قدیم ندوشن است که مهم‌ترین عامل زنده نگه داشتن بافت به شمار می‌آید. کوچه پس کوچه‌ها، بادگیرها، حسینیه‌ها، آب انبارها، دربند‌ها و خانه‌های تاریخی ندوشن زیبایی را به رخ هر بیننده‌ای می‌کشد. امید می‌رود که نگاه‌ها به مناطق تاریخی تغییر کند و بافت تاریخی و منحصر‌به‌فردی مثل ندوشن را «به شیوه دیگر دید و در واقع زیباتر دید تا زیباتر شود.»