چه کسی پرونده هسته‌ای را به شورای امنیت برد؟

• امیرحسین ثابتی

یکی از نکاتی که معمولا مدافعان عملکرد دیپلماسی ظریف بیان می کنند این است که مذاکرات ژنو و لوزان هیچ فایده ای هم نداشته باشد، لااقل دارد پرونده ایران را از شورای امنیت سازمان ملل خارج می کند.

آنها معتقدند عملکرد دولت نهم و دهم در عرصه مذاکرات هسته ای باعث شد تا پرونده هسته ای ایران از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل برود و همین مساله مانند انداختن سنگ به چاه بزرگی بود که حالا ظریف دارد آن سنگ ر از چاه خارج می کند.

اما این ادعا بر اساس خاطرات روحانی دروغ و کذب محض است و اساسا علت اصلی ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت نه عملکرد دولت احمدی نژاد و نه خاتمی است، بلکه بی منطقی و بهانه گیری طرف غربی بوده است. هر چند اگر بخواهیم به سبک خود دوستان حامی دولت برای این کار مقصری پیدا کنیم، می توانیم این کار را هم به عملکرد تیم مذاکره کننده زمان اصلاحات ارجاع دهیم که بگونه ای عمل کردند که بسترسازی لازم برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت را انجام دادند.

در این باره حسن روحانی در کتاب خاطرات هسته ای خود تحت عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای» می نویسد:

«اروپا در مذاکرات تهران تعهد کرده بود تا زمانی که فعالیت نطنز آغاز نشده است، از ارجاع پرونده هسته ای به شورای امنیت جلوگیری کند ولی در بهمن ۱۳۸۴ در شرایطی پرونده هسته ای به شورای امنیت ارجاع شد که نطنز در تعلیق بود بنابراین اروپا تعهد خود را نقض کرده بود.» ص ۵۹۹

روحانی در قسمت دیگری از این کتاب نیز می نویسد:

«در دولت نهم هم تعلیق نطنز هشت ماه ادامه یافت و حتی اگر شورای حکام به دلیل راه اندازی یو سی اف اصفهان، پرونده را به شورای امنیت ارجاع نمی داد و پرونده در آژانس می ماند بی تردید نطنز به آن زودی راه اندازی نمی شد و مسیر مذاکرات ادامه می یافت. راه اندازی نطنز در وافع پاسخ به اقدام غیر منطقی شورای حکام آژانس بود … اساسا دولت نهم در هیچ موردی تعلیق را به انتخاب خود نشکست، تعلیق اصفهان که در دولت هشتم شکسته شد و تعلیق نطنز هم به دلیل ارجاع پرونده به شورای امنیت شکسته شد.» ص ۶۱۱

معنای ساده این بخش از خاطرات روحانی این است که ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل ربطی به احمدی نژاد یا لاریجانی یا جلیلی نداشت، بلکه ما تعهداتی به سه کشور اروپایی داده بودیم که آنها تعهداتشان را نقض کردند و بدون هیچ منطق و دلیلی، پرونده ایران را در سال ۸۴ به شورای امنیت بردند. اگر هم در دولت نهم نطنز رفع تعلیق شد به خاطر نقض عهد اروپا در توافق با دولت خاتمی بود!