برخورد قبیله‎ای دانشگاه آزاد با علم و فناوری

دکتر علیرضا زاکانی

  • دکتر علیرضا زاکانی

مراکز آموزشی و پژوهشی کشور در سال‎‎های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد کمی و کیفی بالایی کردند تا جایی که از ابتدای دهه ۸۰ با تدبیر و تاکید مقام معظم رهبری(مدظله العالی) حوزه علم و فناوری پیشرفت بسیار مطلوبی یافت و با وجود تحریم‎‎های ظالمانه و در مواجهه نیمه سخت و نرم دشمنان انقلاب اسلامی توانست پرچم پرافتخار ایران عزیز را بر بام بسیاری از قله‎‎های رفیع دانش برافراشته نماید. چندی قبل نیز رهبر مدبر و فرزانه انقلاب اسلامی توجه به علم و فناوری در کنار رفع مشکلات فرهنگی و اقتصادی و تلاش برای رشد و پیشرفت روز افزون این سه حوزه را اولویت اول کشور برشمردند و وظیفه سنگین و خطیر مسئولان امر را در این‎خصوص گوشزد کردند.

نیم نگاهی به کارنامه دانشگاه آزاد اسلامی از بدو تاسیس تا‎کنون و تطبیق آن با اهداف اولیه موسسان، به‎ویژه فرمایشات حضرت امام (رحمت‎الله علیه) و خلف صالح ایشان حضرت امام خامنه‌ای(حفظه‌الله) برای هر فرد مطلع و منصف، قضاوت دقیقی را از فراز و نشیب‎ها و خدمات و صدمات راه طی شده معلوم خواهد کرد که در این نوشتار قصد پرداختن به آن‎ها نیست و در صورت توفیق در آینده به لطف الهی به گوشه‌ای از آن خواهم پرداخت اما آنچه باعث شد دغدغه‎‎های خویش را قلمی کنم اتفاق عجیبی است که در روز‎های منتهی به آغاز سال‌تحصیلی رقم خورده که بی‎شباهت به خیانت به علم و عالم نیست.

۱٫ مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی با بشارت افزایش ظرفیت‎‎های پذیرش دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکترا، پیش خبری را بیان کردند که با باز شدن سایت ثبت نام این دانشگاه، اسباب حیرت اهل علم و همه دلسوزان امروز و آینده این کشور را فراهم کرد. با اعتراض برخی از نمایندگان مجلس از جمله اینجانب، مسئولان این دانشگاه سعی کردند با فرار رو به‌جلو، معترضان را متهم به دروغ‌گویی کنند از جمله بیان بنده در هفت یا هشت برابر شدن ظرفیت‎‎های اعلامی در برخی رشته محل‎‎های مقطع دکترا را نادرست خوانده و دعوت به تامل و دقت بیشتر کردند.

۲٫ بنده سکوت کردم و علی‌رغم اتهامات متعددی که متوجه اینجانب کرده بودند، منتظر تشکیل جلسه‎ای با مسئولان محترم این دانشگاه در مجلس شدم، دیری نپایید که این جلسه در کمیسیون آموزش عالی مجلس تشکیل شد که البته با استقبال بیش از حد برخی همکارانمان از سایر کمیسیون‎ها و حتی برخی از نمایندگان ادوار پیشین مجلس! در فضایی کاملا احساسی پاسخ خود را یافتم:

الف) شورای گسترش وزارت علوم مجوزی برای افزایش پذیرش در رشته محل‎‎های اعلامی به دانشگاه آزاد اسلامی نداده بود و این دانشگاه براساس تفاهم و صورتجلسه کلی(که بنده مطالعه نموده و درخواست کردم کپی آن را در اختیار داشته باشم که از آن خبری نشد) اقدام به اعلام پذیرش این تعداد رشته محل را در مقطع دکترا و کارشناسی ارشد کرده بود.

ب) جناب آقای علوی فاضل اعلام کردند که این تعداد رشته محل را براساس مجوز دانشگاه علوم و تحقیقات، به‎طور غیرعلنی و بدون اعلام رسمی می‎گرفتند! و امسال دانشگاه فقط اقدام به شفافیت کرده است. البته در گزارشی دیگر اعلام داشتند که این کار مهم نیاز به ۱۰ سال برنامه‎ریزی و تلاش داشت که آقای میرزاده با تدبیر خویش یکساله این مهم را انجام دادند! یا در فرمایشی دیگر ذکر نمودند که به‎واسطه تجمیع پردیس‎‎های علوم و تحقیقات در سراسر کشور این ظرفیت خلق شد و توانستند که این همه رشته محل را برای پذیرش دکترا  اعلام کنند! و این در‎حالی است که در جلسه کمیسیون آموزش مجلس جناب آقای میرزاده در نقد مدیریت قبلی این دانشگاه بیان داشت که در ۳۴ پردیس علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور با بیش از ۸۰  هزار دانشجو، سه استاد هم برای اداره نداشتند. دکتر زارعی با تعجب درستی این آمار را سوال کردند که همگان با تاکید آقای میرزاده بر دقت آمار اعلامی مواجه گردیدند! ایشان علت این رشد بی‎رویه را تبعیت از سیاست‎‎های ابلاغی حوزه علم و فناوری بیان نمودند و کلی در ثنای کرده خویش سخنرانی کردند بی‎آنکه توجه کنند این افزایش ظرفیت بی‎رویه مدت‎ها قبل از اعلام سیاست‎‎های ابلاغی مطرح و اعلام شده بود و… نتیجه به عهده خوانندگان عزیزو… .

ج) در این جلسه بنده با مراجعه به سایت رسمی دانشگاه و اعلام آمار‎های دقیقی از افزایش تا ۱۶ برابری در رشته دکترای برق قدرت یا هشت، ۱۰ و چندین برابری در برخی رشته محل‎‎های دیگر فنی و علوم انسانی و… از ظرفیت و زیرساخت ارائه خدمات به دانشجویان تحصیلات تکمیلی به‎ویژه در مقطع دکترای این دانشگاه و مجوز شورای گسترش وزارت علوم پرسش کردم و پیرامون نیاز کشور، کیفیت تحصیلات و آینده فارغ‌التحصیلان این‎چنینی و اهداف مادی این رخداد تلخ و فاجعه‌بار پرسیدم که در هیاهوی کمیسیون و پاسخ‎‎های مبهم مسئولان دانشگاه آزاد هیچ پاسخی دریافت نکردم.

۳٫ سکوت معنادار مسئولان ذی‌ربط در وزارت و بعضا تاییدات تلویحی و کلی آن‎ها حکایت از رویکردی جدی در مواجه سیاسی با عرصه علم و فناوری است. غلط بودن این رویکرد و به بازی گرفتن مصالح کشور و دانشگاه‎ها را می‎توان با آمار ظرفیت پذیرش دانشگاه‎‎های دولتی و آزاد و استعداد هریک سنجید تا معلوم شود که با علم و عالم هم می‎توان برخورد قبیله‎ای و جناحی و سیاسی کرد. فراموش نمی‎کنم که در تیر ماه امسال در جلسه‎ای که با وزیر علوم وقت در دفتر ریاست مجلس داشتیم از وی راجع به مسئولیت‎پذیری در قبال عملکرد دانشگاه آزاد پرسیدم و ایشان به صراحت در برابر نمایندگان مجلس و همراهان خویش از خود سلب مسئولیت کرد و بیان داشت که دانشگاه آزاد پاسخگو به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیست؟

۴٫ آفت‎‎های اقدامات نسنجیده دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص افزایش رشته محل‎‎های تحصیلات تکمیلی در واحد‎های خویش که بلاشک بدون زیرساخت‎ها و مجوز‎های لازم صورت گرفته و با توجیهات کلی و مغالطات متعدد در برابر سوالات مطرح شده شانه از زیر بار مسئولیت خالی نموده‎اند بسیار بوده که حتما مورد دقت و مواجهه قاطع قرار خواهد گرفت و گریبان متولیان امر در وزارت علوم تحقیقات و فناوری را نیز خواهد گرفت. ان‎شاءالله …