ریشه جرائم غیربومی‌ها به عدم عملکرد مناسب در بخش صنعت برمی‌گردد/ چیزی که برای شهرستان میبد دردناک است مقوله توهین است

• چند سالی است که در اثر افزایش بی‌ضابطه صنایع کارگر محور در شهرستان میبد، شاهد ورود تعداد زیادی ماهاجر غیربومی در شهرستان میبد هستیم. این روند فزاینده مهاجرتها باعث بروز مشکلات فرهنگی و امنیتی زیادی برای شهرستان میبد شده است. شبکه میبدما در ادامه پیگیری فنی و تخصصی این مسئله، این بار از بُعد قضایی آن را پی گرفت و به سراغ آقای حسین دهقانی –ریاست محترم دادگستری شهرستان میبد- رفت. در مصاحبه یک ساعته ما با آقای دهقانی که با صمیمیت و گشاده رویی ایشان هم همراه بود، علاوه بر مسائل مرتبط با صنایع و مهاجرین در رابطه با موضوعات مهم دیگر هم بحثهایی مطرح شد که قسمت اول آن را در ادامه ملاحظه می فرمایید:

*از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید ممنونیم در ابتدا بگوئید از چه سالی وارد دادگستری میبد شدید؟

بسم الله الرحمن الرحیم. بنده از ۲۴/۴/۹۱ وارد دادگستری میبد شدم.

*کدامیک از جرائم بیشتر در میبد ارتکاب می‌یاید و در مقایسه با آمار کشوری چه  تفاوتهایی وجود دارد؟

دادگستری دو مدیریت دارد؛ مدیریت دادگاه و مدیریت دادسرا. این سوال به دادستان برمی گردد اما بصورت اجمالی باید بگویم که متأسفانه تصادف، سرقت، مواد مخدر و توهین در صدر جرائم در میبد هستند. براساس آمار کشوری فرهنگ تا فرهنگ و حوزه تا حوزه فرق می کند برای مثال در بندرعباس جرائم دریائی و گمرکی بیشتر است اما هر جرمی تحلیل خاص خود را دارد. در میبد به این دلیل جرم تصادف بالا است که شاهد قصورات فنی و مشکلات فرهنگی در این منطقه هستیم و این هم تجزیه و تحلیل دارد. همه می دانیم که خیابان های میبد استاندارد نیست و عرض و کمیت آن برای شهر، مشکلات عدیده ای ایجاد کرده است. در بحث تصادفات شاید در بسیاری از شهرها رتبه های یک تا پنج داشته باشیم. سرقت و مواد مخدر نیز همین طور است و ممکن است در هر شهرستانی باشد اما چیزی که برای شهرستان میبد دردناک است مقوله توهین است. شاید مادر آسیب های جامعه توهین باشد. توهین است که بین خانواده ها کدورت به پیش می آورد و به ضرب و شتم و مطالبه حقوق مالی و قتل منجر می شود و به نظر من شاید مهم تر از تصادف است. شاید همین جرم در دیگر شهرستان ها در رتبه دهم قرار گیرد. این را باید متخصصین موشکافی کنند و از لحاظ ریشه فرهنگی اجتماعی و فردی بررسی کنند و اینکه چرا کنترل خشم در بین میبدیها وجود ندارد.

*اما بنابر اظهاراتی در میبد ضرب و شتم کمتر است و میبدی ها در چالشها بیشتر ترجیح می دهند به درگیری لفظی روی آورند تا درگیری فیزیکی؟  

نمی توان دقیقا این گفته را ملاک قرارداد درصورتی که ضرب و شتم هم وجود دارد. البته نمی توان برروی آمار تکیه داشت.

*عوامل اصلی تولید جرم در میبد چه چیز است و کدام یک از این عوامل را در پرونده ها بیشتر موثر می دانید؟

هرجرمی تجزیه و تحلیل خاص خود را دارد. چرا جرم تصادف و مواد مخدر بالا است؟ شاید ریشه های آسیب عمومی و تخصصی مانند اقلیم و تفریط و افراط در مدیریت شهر در این امر دخیل باشد. برای مثال مسئول قضائی در تعیین مجازات کوتاهی کرده و تناسبی بین جرم و مجازات نبوده و شخصیت فرد را محترم نشمرده و کلا بدعمل کرده است. در بحث چک و جرایم اقتصادی، وقوع جرائم بیشتر به دلیل زیاده خواهی برخی افراد و یا خودخواهی برخی بانک ها است. وقتی فرد در موقع تقاضای چک در زمینه هویت خود و موجودی حساب مورد تفتیش از سوی بانک قرار نمی گیرد و به راحتی دسته چک دریافت می کند و فرد آن را بی ضابطه خرج می کند و نظم شهر را برهم می زند طبیعی است که آمار جرائم اقتصادی بالا برود. ریشه جرائم غیربومی ها به عدم عملکرد مناسب در بخش صنعت برمی گردد. گزینش در اینجا لازم است وقتی بخش صنعت فرد غیربومی را به نام هموطن در میبد به کار میگیرد این یک دروغ بزرگ است. در بحث طلاق، خیلی وقتها بذر مشکل در همان زمان ازدواج کاشته شده است؛ یعنی ازدواج هایی که پیش می آید ازدواج های اشتباهی است. ممکن است از تفاوت سنی گرفته تا تفاوت طبقات اجتماعی و ناسازگاریهای فرهنگی و… مثلا دختر را به زور کشاندن پای سفره عقد اشتباه است. خیلی از اوقات هم این مشکلات در فرآیند زندگی زوجین رخ می دهد؛ برای مثال هوسرانی، خیانت ها، افزایش توقعات باعث می شود که تفاوت ها بیشتر شود و یکدیگر را درک نمی کنند یا مرد با رشد مثبت خود –مثلا ادامه تحصیلات مرد و توقف زن در این زمینه- اختلاف سطح فرهنگی با همسرش پیدا می کند؛ در صورتی که در ابتدای زندگی هردو در یک سطح تحصیلات قرار داشتند. یا این رشد می تواند منفی باشد؛ مثلا ممکن است یکی از طرفین معتاد شود یا خیانت کند در صورتی که مقدمه و کارهای اولیه درست بوده ولی بعد که جلو می رود مشکل بیشتر می شود. در این میان رسانه ها و ماهواره هم صددرصد از عواملی هستند که باعث می شود آن توازن به هم بخورد.

قبلا فرایند طلاق زوجین کوتاه مدت بود اما اکنون با طی کردن فرایندهای مشاوره از طریق ارگانهایی مانند بهزیستی و درنتیجه با حذف کردن هیجان ها، راهکارهای علمی و آموزشی جایگزین شود با این حال طرح و پیشنهاداتی در راستای کاهش اختلافات خانوادگی وجود دارد این طرح تنها از سوی یک مجری یا نهاد قابل اجرا نیست بلکه تمامی دستگاهها و ارگانها باید همکاری لازم را داشته باشند. ما به نوبه خود در دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی پیگیر موضوعی به نام طرح کاهش جرائم خانوادگی هستیم؛ به این نحو که برنامه های مختلف و بلند مدت برای افراد مجرد و عقد کرده داریم. این برنامه برای زوج هایی که تاکنون هیچ دعوا و مشاجره ای نداشتند و حتی اطرافیانشان نیز می باشد.

یکی از مشکلاتی که در دادگاه خانواده وجود دارد این است که افراد دارای اختلافات خانوادگی فرزند اول والدین خود بوده اند و به همین دلیل والدین آنها تجربه کافی در برخورد با عروس و داماد نداشته اند و دخالت های بیجا و خوب عمل نکردن بر تشدید اختلافات تأثیر می گذارد. وقتی فرد برای تشکیل پرونده طلاق به دادگاه مراجعه می کند ما وی را به مراکز مشاوره و غیره ارجاع می دهیم اما زمان ارجاع آنها به این مراکز خیلی دیر است. ما باید این زنگ خطر را زودتر به صدا درآوریم. برای مثال پرونده ضرب و شتم و توهین زن و شوهر را باید جدی بگیریم. روند اختلافات خانوادگی با همین مسائل شکل می گیرد و اولین اختلافات خانوادگی توهین دوجانبه، توهین در جمع خانوادگی در ملاعام و غیرخانوادگی و بعد به ضرب و شتم می رسد. به این مرحله که می رسد معمولا خانم ها درخواست طلاق می دهند و مطالبه نفقه و یا شکایت ترک انفاق می کنند و نهایتاً درخواست طلاق می دهند. این پروسه در دادگاه طی می شود اما ما از آن غفلت داریم. در مرحله آخر که طلاق می خواهد صورت بگیرد تازه کراهت آن به زن و مرد گوشزد داده می شود ولی آن موقع دیر شده چون زن و مرد نسبت به یکدیگر بی اعتماد شده اند. باید سیستمی باشد که این مراحل را کنترل کند.

*مسائل چه تفاوتی با گذشته پیدا کرده که آمار طلاق تا این حد بالا رفته؟

متأسفانه مشکلی که داریم این است که با تحولاتی که در شهر ما رخ داد به ظاهر متمدن شدیم  و امکانات زیادی به زندگی مان اضافه کردیم اما چیزی که به جای آن از دست دادیم سیستم خودکنترلی است. امر به معروف و نهی از منکر در شهر ما فقط شعار است. اینکه مردم می گویند چرا در گذشته آسیب ها و جرائم کم بود باید گفت چون سیستم خود کنترلی در بین مردمان آن زمان بیشتر بوده. در هر زمینه ای که دولت وارد شد و برروی آن سیاست گذاری کرد و افراط در آن به کاربرد، اثرات منفی برجای گذاشت. درست است که دخالت دولت خوب است ولی وقتی برای مثال اقتصاد را کاملا دولتی کنیم ضربات آن را دیدیم. تربیت را کاملا دولتی کردیم و ضربات آن را شاهد بودیم. قضا و امنیت و حل اختلاف هم که دولتی شد و دولت در آن دخالت کرد اشتباه بود. برای مثال در قدیم وقتی می خواستند مشکلی را حل کنند در حمام های عمومی که نقطه تلاقی دیدار مردم بود خانمی که براثر ضرب و شتم همسر خود بدنش سیاه و کبود شده بود را دیگر خانمها می دیدند و این خبر را در تمام محله پخش می کردند و به گوش روحانی می رسید و روحانی، همسر زن مضروب را مورد امر به معروف و نهی از منکر قرار می داد.

*سیاست دادگستری میبد در خصوص برخورد با نصابین و توزیع کنندگان ماهواره چگونه است؟

علی رغم اینکه برخورد با نصاب و مصرف کننده ماهواره بسیار باید شدید باشد، اما قانون در کشور ما برخورد ضعیفی با این گروه دارد و مجازات نقدی تعیین کرده است.

*اگر به صورت قاچاق ماهواره حمل شود چگونه است؟

اگر به صورت انبوه وارد شود البته برخورد خواهیم کرد. کسی که به صورت خرد، ماهواره را توزیع و نصب می کند قانون در این موقعیت ضعیف برخورد کرده چرا که با جزای نقدی نمی توان آن را مهار کرد. ثانیاً در این جرائم به صورتی است که شبکه ای و داخلی است؛ کمتر به چشم می آید و مخفیانه و زمینی است. چنانچه مردم اطلاعاتی در این زمینه ارائه دهند مطمئنا برخورد شدیدی ترتیب خواهیم داد. لازم به ذکر است که سامانه پیامکی به منظور ارتباط مردم با دادگستری راه اندازی کردیم که شهروندان می توانند با شماره ۵۰۰۰۲۹۰۷۷۳۳۰۵۰ نظرات، انتقادات و اخبار در همین خصوص ارسال کنند.

ادامه دارد…