دود صنایع در چشم فرهنگ و محیط زیست

• مسعود نوریان

مدتی است که حامیان سرمایه داری و مدعیان صنعتی نمودن شهر داعیه دار سلامتی و محیط زیست شده اند. البته بازهم جای شکر دارد که بالاخره به فکر سلامت و هوای تازه برای مردم افتادند اما ایکاش به شعور مردم توهین نمی کردند.

عزیزانی که روزی با تدبیر غلط یا بهتر است بگوییم با تفکرات یکجانبه،  توسعه نامتوازن شهر را رقم زدند (که آن هم دلیلی چون منفعت حزبی و جناحی و اقتصادی داشت) حال پس از اینکه بلاخره بعد از مدتی داد مردم و کارشناسان درآمده دست به ماله شدند و شروع به توجیه کردند.

برخی مدعی می شوند هر اقدامی فرصت و تهدیداتی دارد و مانند هواپیما که زمان سفر به حج را بسیار کوتاه کرده و به سرعت کار افزوده و در عوض چندده برابر آلودگی ایجاد می کند صنایع در اردکان هم خطرات خود را در کنار منافعش دارد.

این حرف درست و من هم موافقم اما منفعت و فرصت آن هم باید  بصورت کارشناسی بیان و سنجیده شود نه اینکه فقط توجیه شود.

همان روزها که  بحث صنعتی شدن و ایجاد اشتغال مطرح بود و از قضا من نیز با بحث اشتغال موافق بودم مهندس ع .ط بعنوان یک کارشناس و جمعی دیگر دادشان این بود که این نوع اشتغال پرداخت پول خون کارگران در طول مدت کارشان بصورت اقساط است و نه ایجاد اشتغال پایدار   اما آن زمان دوره خطابه و صحبت های آتشین برای ایجاد شهر مترقی و شهر صنعتی بود و ایجاد صنایع و کارخانه های  بزرگ و ایجاد رفاه عمومی  بود.

خودم یادم هست (درجلسه ای ) که  تصمیم گیران شهر می گفتند با حضور صنایع، شهر بدون فقیر خواهیم داشت  شهر بدون بیکار خواهیم داشت اما چه شده ؟

    آخر این شعارِ  توسعه اردکان با رفع تبعیض و بی عدالتی، افزایش درآمدهای اقتصادی و تامین رفاه مردم باید به توسعه پایدار تبدیل شود.  کی قرار است جامع عمل بپوشد؟

  باید به شعور مردم هم احترام گذاشت

حتما دوستان یادشان هست که چه خطابه های آتشینی بر سر ایجاد کارخانه پوشش گستر و ایجاد شغل برای زنان سرپرست خانوار  خوانده می شد و کارگران آن را چون دختران خود می خواندند ولی انگار وقتی استفاده شان و بهره بردای خاص از آن تمام شد دیگر کسی به یاد آن نماند و یکی از کارخانه هایی که آلودگی زیست محیطی نداشت در سکوتی کامل رو به تعطیلی رفت که رفت . آنجا رفاه و توسعه مطرح نبود؟؟!!

– انگار عزیزان یادشان رفته در برهه ای خاص که حضور حداکثری مردم را می خواستند در محافل خانگی و عمومی  از اخذ مجوزهای احداث کارخانه ها بعنوان فتح الفتوح نام می بردند و اما حالا در برابر مردم از صدور بی رویه مجوزهای فولاد گله و شکایت می کنند انگار این مردم و کارگران مجوزها را صادر و یا اخذ کردند  در حالی که همه می دانند کار مجوز دست دانه درشت هاست.

– بد نیست تاملی کنیم که در ازای فرصتی که ایجاد شده چقدر از آن نصیب مردم است چقدر نصیب مسئولین و چقدر نصیب صاحبان صنایع و سرمایه دارنی که غالبا غیر بومی هستند است  و در عوض ببینید تهدیدات آن چقدر نصیب مردم است چقدر مسئولین و چقدر صاحبان صنایع

آلودگی زیست محیطی و بحران آب دو مقوله ای است که تقریبا همه به آن اذعان دارند  که جزء خطرات جدیی است که شهر را تهدید می کند که به نظر من علاوه برآن تاثیر حجم انبوه نیروی کارگر غیر بومی تهدید جدی تری است که دربرابر  فرهنگ شهر  قرار دارد.

– از سویی ایجاد صنایع بدون برنامه خاص برای نظارت و کنترل کار را  بجایی رسانده که آب شرب مردم به سهیمه بندی رسیده و اندک باغ های سطح شهر از بی آبی درحال نابودی است آنطرف آب شیرین وعظیم در اختیار صنایع قرار می گیرد و( یک نمونه آن) به بهانه ایجاد فضای سبز  بدون نظارت بصورت غرق آبی در باغچه کارخانجات به هدر می رود (نمونه آن سری به کارخانه های شهرستان بزنید و میزان مصرف آب و فضای سبز ایجادی آن ها را مقایسه کنید. از بردن نام کارخانه فعلا معذورم)

بله کارخانجات با پول هنگفتی که دارند اصلا فکری برای صرفه جویی و … ندارند و به بیان یکی از دوستان صنایع اصلا صرفشان نمی کند هزینه برای صرفه جویی بکنند چون این درآمد بیش از آن است  که …

– مسئولین عزیزی که فرصت و تهدید کارخانجات و صنایع را دائم بیان می کنند و مدت هاست صنایع را زمینه ای برای افزایش  رفاه مردم معرفی می کنید خب لطفا پاسخ دهند

در برابر تهدیداتی که برای شهر ایجاد شده ( آلودگی هوا، کاهش آب، تغییرات فرهنگی، هجوم نیروی غیر بومی کارگر و….) چه فرصت و خدماتی برای شهر و شهروندان ایجاد شده. فقط حقوق کارگری برای بخشی از مردم؟ آیا تنها خاصیت آن همین بوده؟ یا منفعتی   برای مسئولین خاص داشته؟  با این حقوق کارگری  قرار است رفاه عمومی ایجاد شود؟

چند سئوال از مسئولین مرتبط و مسئولین صنایع بزرگ

۱- چرا مسئولین صنایع و یا مسئولین شهر حاضر نیستند در نشست مطبوعاتی درآمد های خود و هزینه های که برای شهر اردکان کردند را بیان کنند؟ چرا حاضر به شفاف سازی در امور نیستید و نیستند؟
۲- در ازای آلودگی ایجاد شده که حتی خود صنایع دیگر به آن اذعان دارند و از تهدیدات اصلی سلامت مردم است چه خدمات جدیی به بحث بهداشت و درمان شده است آیا با این حجم درآمد نبایست اردکان یکی از پیشرفته ترین مراکز بهداشتی و درمانی استان را دارا باشد؟
نه اینکه مدیر محترم بهداشت درمان دائم دغدغه هزینه  ها تامین امکانات را داشته باشد
۳- در ازای این آلودگی چه میزان بر فضای سبز شهر افزوده شده .
۴- آقایانی که قول شهر بدون فقیر می دادند صنایع را عامل افزایش رفاه عمومی می نامیدند و طبق مذاکرات شفاهی و اسناد موجود به شرطی حاضر به صدور مجوز و اجازه احداث در اردکان شده اند که ماهیانه به کمیته امداد مبلغی پرداخت شود  چقدر به این موضوع کمک کردند؟ ماهانه چه میزان به مجموعه کمیته امداد به عنوان متولی این امر پرداخت می شود؟ و چه میزان از خانواده های نیازمند شهر کم شده است؟
با این درآمدهای که بصورت غیر رسمی و گاها اسناد قابل انتشار صنایع دیده می شود واقعا نبایست خانوده های خیلی فقیر وجود داشته باشد
۵- سهم نیروهای بومی در حلقه مدیران صنایع چقدر است؟
۶- مدعیان صنعتی کردن و ایجاد اشتغال پاسخ بفرمایید میزان حمایت و اعتقاداتان از کمک به صنایع بومی و کشاورزی چقدر بوده است؟(مانند زیلو،زنجیرسازی،رناس،ارده و حلوا ارده ،قالی، پسته و…
۷- سهم منفعت برخی مسئولین از صنایع چیست؟
۸- متولیان امر محیط زیست چرا گزارشی از روال آلودگی صنایع نمی دهند تا عمق کار مشخص شود ؟ شاید لازم باشد گوشه ای را فقط گوشه ای را بیان کنم (عناوین زیر از نامه های رسمی ارگان مرتبط با محیط زیست می باشد)
نامه خطاب به فولاد ارفع : با توجه به پایشهای صورت گرفته در مواریخ ۶/۱۱/۹۲ و ۸/۱۱/۹۲متاسفانه واحد فوق باعث انتشار آلودگی هوا در بیرون و منطقه که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نموده است…
مدیرعامل شرکت فولاد تارا شمس (نامه شماره ۲۴۷۲): احتراما با توجه به پایش ۷/۲/۹۳………………… با توجه به عدم رعایت مقررات مدیریت  پسماند که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نموده است….
مدیر عامل محترم کارخانجات شیشه اردکان ( نامه شماره ۲۱۹۴) هشدار درمورد سوزاندن زباله ها پشت کارخانه
مدیرعامل محترم کارخانجات شیشه اردکان(نامه شماره ۶۸۰۰) با توجه به پایش ۱/۴/۹۳  متاسفانه یک فیلتر سنگ شکن خراب و انتشار گرد و خاک مشاهده و محرز گردیده که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نموده است
مدیرعامل محترم ذوب فولاد اردکان (نامه شماره ۱۶۹۷۷): با توجه به پایش انجام گرفته مورخ ۲۳/۷/۹۲ متاسفانه آلودگی هوا (پخش ذرات معلق در محیط) مشاهده و محرز که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نموده است
فولاد کیواد(نامه شماره ۲۳۱۷۹): … در پایش های شبانه روز انجام گرفته  در مواریخ  ۱۸/۵/۹۲ و ۱۰/۶/۹۲ و ۱۶/۷/۹۲ و ۲۵/۸/۹۲ از واحد کیوان متاسفانه  وضعیت زیست محیطی واحد نامطلوب و دارای آلودگی هوا و پسماند گزارش گردیده است

خُب در قبال این تهدیدات چه فرصت هایی برای شهر ایجاد نموده اند ؟ فقط اشتغال صدها نفر با حقوق کارگری؟ که حجم زیاد آن از مهاجرین هستند ؟ فقط منفعتش همین بوده؟ قبول دارم ایجاد اشتغال فرصت و اقدام مهمی است ولی در ازای چه بها و قیمتی؟

۹- پایش های اجتماعی و  تهدیدات فرهنگی را بیان نمی کنم فقط از مسئولین عزیز که در بسیاری از موارد با حربه آلودگی محیط زیست و… از کارخانه ها پولی گرفته اند برای فلان تیم و فلان ساختمان مذهبی و فلان نیرو کار در فلان اداره و فلان کارتبلیغاتی انتخابات و فلان مکان خاص و…  و کارخانه ها نیز برای بستن دهان منتقدان با نامه افراد خاص این پول رادادند یک سئوال
مسئولین عزیز که با همت شما فرصت های مناسبی برای احداث کارخانجات ایجاد شده  چقدر برای این کارخانجات و صنایع،  پیوست فرهنگی تعریف شده است؟
چقدر در ازای تخریب آداب و رسوم هزینه پرداخت شده ؟
چقدر برای ایجاد فرهنگ زندگی سالم و با نشاط در زیر باران این آلودگی هزینه صرف شده؟
چقدر برای فرهنگ سازی بهداشت و سلامت در زمان مجاورت با این صنایع آلاینده هزینه پرداخت شده است؟
چقدر در راستای فرهنگ درختکاری و فضای سبز در مبارزه با تهدیدات زیست محیطی هزینه و وقت صرف شده است؟
چقدر از صنایع به فرهنگ ما کمک شده است؟