- احمد کریمی/ حکمت ما
این مطلب توصیه‌ای دوستانه به همه دوست‌دارن جریان انقلاب اسلامی و همینطور عاشقان اسلام عزیز است،پیشنهادی برای تقویت بنیان‌های عقلی و استدلالی نیرو‌های انقلاب که در کلام بزرگانی چون امام خمینی و امام خامنه‌ای یکی از مهمترین گزینه‌های سرافرازی انقلاب اسلامی است.
در اهمیت بیش از اندازه مطالعه آثار شهید مطهری هر چه بگوییم کم گفته‌ایم، کما اینکه حرف اول و آخر را امام خمینی در اولین سالگرد شهادت آن مرد خدا در حق ایشان و آثارشان گفت:
اکنون شنیده می شود که مخالفین اسلام و گروههای ضد انقلاب در صدد هستند که با تبلیغات اسلام شکن خود دست جوانان عزیز دانشگاهی ما را در استفاده از کتب این استاد فقید کوتاه کنند. من به دانشجویان و طبقه ی روشنفکران متعهد توصیه می کنم که کتابهای این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیر اسلامی فراموش شود. از خداوند متعال توفیق همگان را خواهانم.» (۱)
و همچنین فرمودند:
…آثاری که از او هست، بی استثنا همه‌ی آثارش خوب است و من کس دیگری را سراغ ندارم که بتوانم بگویم بی استثنا آثارش خوب است. ایشان بی استثنا آثارش خوب است، انسانساز است…(۲)
سوای از امضای بی چون و چرای تمامی آثار شهید مطهری توسط امام روح‌الله، سخنان امام خامنه‌ای نیز درباره ایشان قابل تامل است:
آثار شهید مطهری، مبنای فکری نظام جمهوری اسلامی ایران است.(۳)
و همچنین فرمودند:
جوانان عزیز ما باید با آثار شهید مطهری آشنا شوند…(۴)
و در موقعیت‌های مختلف همه مردم مخصوصاً نسل جوان، دانشگاهی و مخصوصاً حوزوی کشور را به پیگیری و مطالعه آثار ایشان دعوت کردند، به عنوان مثال:
اگر بنده میخواستم برنامه‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی قم را بنویسم، بلاشک یکی از مواد برنامه را این میگذاشتم که کتابهای آقای مطهری خوانده شود، خلاصه‌نویسی شود و امتحان داده شود…(۵)
اما ادامه همین صحبت ایشان نیز کمی قابل تامل است:
البته در این آثار هم نباید متوقف شد. من به دست‌اندرکاران برگزاری همایش «حکمت مطهر» که در تهران با من ملاقات داشتند، همین نکته را یادآوری کردم؛ گفتم در آقای مطهری متوقف نشوید. این، نهایت کار نیست…(۶)
و همچنین در جای دیگر فرمودند:
ما که نمیتوانیم در شهید مطهری متوقف شویم. درست است که الان هم بعد از بیست‌وپنج سال(سخنرانی سال ۱۳۸۲) از شهادت این مرد، کتابهای او جزو پُرفروش‌ترین و جذاب‌ترین و مطلوب‌ترین کتابها برای نسلهای جویای فکر متین و منطقی اسلام است و الان هم ما واقعاً بدیل و عدیلی برای مجموعه‌ی کتابهای شهید مطهری (رضوان‌اللَّه‌تعالی‌علیه) نداریم و با اینکه کارهای خوبی هم شده، بلاشک از لحاظ اهمیت و تأثیرگذاری و جذابیت و اتقان، هنوز هم در بالاترین سطح قرار دارد؛ لیکن جریان ورود در عرصه‌ی چالش با افکاری که وارد میشود و نقادی علمی و برخورد صحیح با آنها و تفکیک صحیح از سقیم مواد و اجزاء آنها و تبیین فکر اسلامی در زمینه‌ی آنها باید ادامه پیدا کند، و این جزو وظایف مهمی است که وجود دارد. همان‌طور که عرض کردم، ما به مطهری‌هایی در دهه‌های آینده احتیاج داریم…(۷)
…
بعد از این مقدمه، پیشنهادی که برای دوستان پیگیر و دغدغه‌مند دارم این است:
بعد از اینکه مدت‌هاست با آثار شهید مطهری-البته در حد فهم و درک خودم- انس دارم، و همینطور مطالعه کتاب‌هایی از سخنان امام خامنه‌ای که منتشر شده و میشود(۸)، به این نتیجه رسیدم که آثار مکتوب شده‌ی امام خامنه‌ای تکمیل کننده سیر مطالعاتی استاد شهید مرتضی مطهری است.
آنهایی که این آثار را با هم مطالعه می‌کنند به خوبی می‌فهمند که دیدگاه‌های عمیق و متفکرانه امام خامنه‌ای که در سخنرانی‌ها ایراد فرموده‌اند، هیچ تضادی با نوشته‌ها و سخنرانی‌های شهید مطهری ندارد، کما اینکه کامل کننده‌ی آن نیز هست.
به نوعی باید گفت: شهید مطهری در زمانی دست به فعالیت علمی برای اسلام و انقلاب زده است که انقلاب اسلامی به پختگی امروز نبوده است، حتی اگر برخی حرف‌ها را می‌خواست بگوید، به خاطر شرایط فکری مردم در آن زمان و حتی موضوعیت نداشتن آن مباحث، نمی‌توانست، اما امروز به یمن کارهای ارزشمندی که توسط بزرگان و علما و دانشمندان عزیز شده است و با از سر گذراندن حوادث و اتفاقات و مسائلی که این چند دهه در برابر انقلاب قرار گرفت، مردم ایران اسلامی به سطح خوبی از لحاظ بلوغ فکری رسیده‌اند…
بدون شک، آثار منتشر شده از امام خامنه‌ای سوای اینکه به تنهایی می‌تواند بسیار مفید و موثر باشد، می‌تواند در متن سیر مطالعاتی شهید مطهری اجرا و از آن نتیجه خوبی نیز گرفت. به عنوان مثال:
در بخش مطالعاتی سیره معصومین و بزرگان، کتاب زیبای “انسان دویست و پنجاه ساله” می‌تواند تکمیل کننده خوبی باشد.
و یا در بخش حقوق زن، کتابهای “عفاف و حجاب در سبک زندگی ایرانی اسلامی” و “الگوی زن” و “زن و خانواده” و … را می‌توان به کار برد …
و همین طور سوای از اینکه تکمیل کننده سیر مطالعاتی شهید مطهری است، می تواند بخش‌های ویژه و مهمی نیز به این سیر اضافه کرد، مانند:
-دشمن‌شناسی، غرب شناسی (مخصوصاً در دنیای امروز که غرب خود را از پشت نقاب دوستی بیرون کشیده و از مهمترین مسائل امروز است)
-انقلاب اسلامی و نحوه برخورد با دنیای غرب
-تهاجم فرهنگی غرب به اسلام و همینطور “اسلام به غرب”
-فرهنگ و حواشی آن
-اقتصاد اسلامی و حواشی آن
– حکومت اسلامی و دنیای جدید
-جوان امروز و مسائل پیش رو …
و … و …
از همه دوستانی که دستی بر آتش دارند و وابسته به این مسائل هستند، درخواست دارم مطالعه و تحقیق جامعی برای ادغام کتاب های ارزشمند امام خامنه‌ای به سیر مطالعاتی شهید مطهری داشته باشند و لیست آن را برای استفاده‌ی همه مردم اهل مطالعه و دغدغه‌دار و همینطور استفاده‌ی طلاب و حوزویان منتشر کنند…
موفق و پیروز باشید ان شاءالله
۱-۲ : (لینک)
۳ : از کتاب “مِسطَر” درباره شهید مطهری. (لینک سایت)
۴-۵-۶ : (لینک)
۷ : (لینک)
۸ : (لینک)
سلام و سپاس از شما
.
بی شک علامه شهید مطهری آثار بسیار با برکتی از خود به جای گذاشته اند؛ ولی مطهری زمان علامه مصباح هستند و مسائل امروز را کسی به خوبی درک و هضم می کند که آثار علامه مصباح را خوانده باشد.
تا جایی که بنده مطالب امام خامنه ای را مطالعه کرده ام؛ ایشان سطح بالاتری نسبت به علامه مطهری و علامه مصباح دارند و حقیقتاً انسان افق پردازی هستند و آثار علامه مطهری آثاری افق ساز نیست؛ بلکه محتوای خوبی برای افق های برتر است. هم چنین آثار علامه مصباح که در موشکافی و دقت حقیقتاً بسیار عالی است،هر چند دقیقتر و منسجم تر از آثار علامه شهید مطهری است، اما ظرفیت افق پردازانه امام خامنه ای را ندارد. به نظرم با مشکلات فکری امروز با آثار استاد شهید مطهری به جواب دقیق و کامل نمی رسیم و در برخی مسائل مانند «ولایت فقیه» که ستون فقرات اندیشه سیاسی اسلامی است»، مطالب به جا مانده از ایشان ناقص و حتی شبهه آفرین است و شاید نتیجه «نسبتاً» طبیعی آن، نگاه علی مطهری به ولایت فقیه است. بنابراین بهتر است، مطهری زمان را دریابیم و بیشتر بر روی آثار علامه مصباح کار کنیم البته آثار علامه مصباح قدری آموزشی است تا مطالعه ای. با تشکر
ممنون از شما استاد عزیز و بزرگوار به خاطر نظر دقیق و مفیدتون…
البته بنده مطالعه کمی در آثار علامه مصباح داشتم، و بیشتر کتب شهید مطهری و همراه با آن مکتوب شده های امام خامنه ای را مطالعه داشتم و دارم… به نظرم این از افتخارات نسل ماست که اونقدر حق انتخاب های خوبش زیاد شده که اگه استفاده نکنه، مدیون هست و ناشکری حساب میشه. به نظرم حق کسانی چون شهید مطهری و علامه مصباح و علمای دیگر و مخصوصاً امام خامنه‌ای در بُعد علمی و اخلاقی اصلاً شناخته نشده است. خدا توفیقی به نسل ما بدهد تا این نعمت های بزرگ را در عمل، شاکر و سپاسسگزار باشیم
با سلام
به نظرم اگه می خواید کار خوبی انجام بشه کتب شهید مطهری رو به صورت یک سیرمطالعاتی در شهرستان شروع کنید. (به صورت مطالعه و مباحثه)کارهایی که قبلا انجام شده موقت و تقریبا بی فایده بوده است.
متاسفانه همیشه سیرهای گروهی و اجراشده در شهر به مشکل میخوره. به نظرم این کار باز هم تداوم اشتباهه جناب باقری. اما یه نظر دارم که تکمیل کننده نظر شماست.
ما باید یک مرکز مشاوره مطالعاتی در شهر داشته باشیم که زحمت اون رو باید حوزه با متخصصین خودش بکشه. اون وقت مثل مردمی که بیمار میشن و وقت میگیرن،وقت میگیریم و با مشاوره سیر مطالعاتی خودمون رو تعیین و هرازچندگاهی برای تایید مسیر و جلوگیری از خطا، مشاوره ها رو ادامه میدیم… مسلماً نظر بنده خنده داره، اما با جرأت قسم میخورم که اگر کسی مثل شهید مطهری بود حتما این نظریه را عملی میکرد و پای اون هم می‌ایستاد … حیف که همه ایده ها در حد حرف میمونه، و زندگی اجتماعی ما اصلا قرابتی با اسلام عزیز نداره … خدایا شرمنده ایم…
سلام
خلاصه کتاب های شهید مطهری که شش جلد است و دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر کرده کمک زیادی می کند برای فهم اصول کلی مباحث.
البته به روز بودن را هم که در نظر بگیریم ، نیاز به کتابهای علامه مصباح روشن می شه.
و البته انس با کلام امام و مقتدامون برای جامع نگری و در عین حال دت به جزییات.
اما یک نکته مهم که نباید از اون غافل بود کتاب خداست که به لطف خدا جدیدا کلاس های تدبر در قران کریم هم در میبد راه اتاده و عمق خیلی زیادی به فهم ما از قزآن داده