حَرَم؛ جامعه ایده آلی که خودمان آن را ساخته ایم !

حَرَم، دقیقاً آن جامعه ایده آلی است که باید باشد، جامعه کوچکی که در عین تضاد و تزاهم فرهنگ ها، رفتارها، اهلیت ها و تفکر های افراد حاضر در آن، در بهترین شرایط ممکن یک جا جمع شده است، جامعه ای که دانه های آن فقط به خاطر یک نخ تسبیح واحد از هم نمی پاشند و چه بسا که هم را کامل هم می کنند.

حرم علی بن موسی الرضا علیه السلام شاید نمونه بزرگی از حکومت ایده آلی باشد که در ویترین حاکمیت اسلامی بر مبنای ولایتمداری به نمایش گذاشته می شود. نمونه نابی که با تنفس در فضای آن و به چشم دیدن جریانی که در جامعه بیرونی آن مشابهی ندارد، می توان به عمق حکومت جریان حق پی برد. آن چیزی که در کشورمان نیز اگر به معنای دقیق کلمه در مورد آن به وحدت برسیم، اتفاق می افتد.

این جامعه پر است از نمادها، المان ها و نشانه هایی که همه حاکی از تفوق تفکر الهی بر مجموعه‌ای بزرگ یا جامعه‌ای به ظاهر کوچک دارد. نشانه هایی که در اصل مبلمان شهری این جامعه کوچک هستند که تضاد و تزاهم و پارادوکسی در آن مشاهده نمی شود، یک جای آن مناره مسجدی نیست و در جای دیگرش بنر عشوه گری زنی هنرمند برای تبلیغ فیلم سینمایی! بلکه همه نمادها در یک مسیر و به وحدت فکری افراد این جامعه کمک می کند. بلکه موجب توقع بی جایی نیز برای عملکردهای غیر حق و غیر الهی نمی شود.

این جامعه شهروندان دلسوزی دارد که در جزئی ترین مسائل آن خود را دخیل می داند، دیده ایم که موقع پهن کردن فرش ها، کوچک و بزرگ به جوان های سبز پوش کمک می کنند، اگر آشغالی بر زمین افتاده آن را جمع می کنند و منتظر نظافتچی نمی مانند، به سوال کنندگان آدرس می دهند، در کنار هم که قرار می گیرند به کوچکترین بهانه ای با هم صحبت می کنند و به هم احترام می گذارند، به هم جا می دهند، راه می دهند و هزاران اتفاق ریز و درشت که هر ایرانی مسلمان و حتی غیرمسلمان در این فضا تجربه کرده است، چیزی که در بیرون از این مکان امن – حرم – به این تمرکز و قدرت نرسیده است.

فضای غالب این جامعه کوچک بر مبنای جامعه بزرگی که در آن زندگی می کنیم شکل گرفته است، اما در قالبی بسیار پاک، مسئولین از متن مردم در این فضا در شکل و فرم های مشخص به فعالیت منطقی و درست در قالب نوکری و خادمی مردم – نه ریاست و سروری – مشغولند و لباس متفاوت آنها ابزار برتری جویی اجتماعی – به آن صورتی که اصولا در بیرون از این فضا و جامعه بزرگ می بینیم – نشده است.

در این جامعه اصول و قوانین حاکمیت الهی به دقت پیاده می شود، موضوع امر به معروف و نهی از منکر شاید پر رنگترین این اصول باشد. وقتی زنی و دختری به سهو یا عمد بی حجابی می کند، از طرف مردم یا خادمین مسئول تذکر داده می شود، ان هم به بهترین زبان و لحن. این تذکر هیچ وقت موجب تقابل نمی شود، زیرا فضا و مکان به وحدتی رسیده است که نهی از منکر را کامل موجه می کند. سوای از این موضوع، ناهی از منکر و آمر به معروف خودش اولین عمل کننده به آن است، هم خودش و هم مجموعه خادمین؛ چیزی که متاسفانه در جریان دولتی و اداری بیرون از این جامعه به شدت به تضاد خورده است و آن که باید خودش اولین عامل باشد، کارمندش بی حجابی می کند!

جامعه کوچک حرم، از الفبای زندگی اجتماعی که سعی در تامین امیت فکری، جسمی، روحی و رفتاری دارد، پا را فراتر نهاده و خودش را در بالاترین سطوح خدمترسانی به مردم و رفاه اجتماعی محک می زند. سعی می کند در هر نقطه ای که مشکلی پیش می آید از توان مالی خود استفاده کند، آدم هایش را به خط کند و از اعتبارش برای کمک به مردم بهترین کمک را بگیرد، دقیقا همان چیزی که در جریان سیل اخیر اتفاق افتاد. این موضوع فراتر از آن است که خدمات اجتماعی در همین جامعه کوچک نیز به بهترین سطح رسیده است و هر روز در پی ارتقای خود است، جامعه ای که سالمند آن از ابتدای ورود به آن در رفاه و سهولت طی طریق می کند، کودک و نوجوان آن تحت حمایت است، فقیر و ثروتمندش در یک سطح و آن هم زائری امام رضا(ع) تعریف می شوند و فاصله طبقاتی و اجتماعی در حد صفر قرار دارد و حتی حیوانات نیز در آن به اسم وابستگی به این مجموعه مورد احترامند …

شاید برای اینکه بتوانیم جامعه کوچک حرم را در جامعه بزرگ ایران بازتولید کنیم، زمان زیادی نیاز باشد، اما آنچه امیدوارمان می کند این است که جامعه امروز ایرانی تحت رهبری امام خامنه ای، توانسته است خود را حداقل در این مسیر نگه دارد و راهش به بیراهه انحراف نیست، کما اینکه این جریان تا رسیدن به نقطه ایده آل، که اتفاقا توسط خود مردم ما در مشهدالرضا شکل گرفته، باید تلاش کند.