دوران تحریم بیشترین پیشرفت در صنعت نفت داشتیم/ IPC بازگشت به‌قبل مصدق

مهندس رستم قاسمی، وزیر سابق نفت که در سال های اوج تحریم، سکاندار این وزارتخانه مهم را بر عهده داشت، در نشستی که دانشگاه جامع امام حسین میزبان آن بود، نکات قابل توجهی از شرایط اداره کشور و اداره صنعت نفت توسط تیم زنگنه را بازگو کرد.

به گزارش رجانیوز، آنچه در ادامه می خوانید بخش هایی از این سخنرانی است:

اتفاقا در دوران دو سال تحریم بیشترین پیشرفت ها را در صنعت نفت داشتیم

اقتصاد ایران که وابسته به نفت بود را، تحریم کردند. من در همان روزهای (اولی) که وارد وزارت نفت شدم و بعد مدت کوتاهی تحریم های فلج کننده شروع شد. در صنعت نفت کشور، خارجی ها همه رها کردند رفتند یعنی همه  نفت رو رها کردند اونایی که مشغول حفاری بودند، اونایی که مشغول راه اندازی بودند، اونایی که به ما کالا می دادند. ما از بسیاری از این شرایط سختی که برامون بوجود اومده بود عبور کردیم، پیمانکارا پیمانکارای ایرانی شدند. البته هزینه داشت هزینه اش رو هم پرداخت کردیم، پیمانکارای بزرگ خارجی که در ایران بودند رفتند جایگزینشون شرکت های ایرانی شدند این را تحقیقا عرض میکنم. پارس جنوبی تمام ابر پروژه های نفته، همه بخش های نفت از اکتشاف و استخراج و انتقال و پلایشگاه و تبدیل مواد اولیه به فراورده، همه فرایند در پارس جنوبی دیگه خارجی نداشتیم. قبلا یکی دوبار مصاحبه کردم حاضرم در صداوسیما و هرجایی مناظره کنم این ادعا را میتونم بکنم با عدد و رقم که اتفاقا در دوران دو سال تحریم بیشترین پیشرفت ها را در صنعت نفت داشتیم، این ادعای کمی نیست ولی به عنوان وزیر نفت میتونم این را ادعا کنم. خود دوستان وزارت نفت (در این دولت) پیشرفت پارس جنوبی را به چهار دوره تقسیم کردند: (۱) دوره حضور شرکت‌های خارجی (توتال، شل و….) قبل از دولت نهم، (۲) دوران دولت نهم که کمتر تحریم بود یا تحریم جدی نبود، (۳) دولت دهم که تحریم بود و (۴) دولتی که الان بر سرکار آمده تا تقریبا تا پایان سال ۹۴٫ آمار در سایت نفت هم هست الان متوسط پیشرفت پارس جنوبی نیم درصد است اما در دوسال تحریم ها بطور متوسط حدود یک و نیم درصد بوده در اوج تحریم ها، قبل از این هم ما پیشرفت کمتر از این داشتیم!

ما شوک های تحریمی را پشت سر گذاشتیم داشتیم در مقابله با تحریم به تعادل میرسیدیم.

قرارداد آی پی سی بازگشت به قبل از مصدق

برنامه اقتصاد مقاومتی دولت که  ۹۶ پروژه ای که  برا سال ۹۵ گفته شده مطالعه کردم یکی از این بند ها قراردادهای IPC  همان قراردادهایی که خیلی هم در جامعه مورد بحث است. یکی از بندهای اقتصاد مقاومتی از ۹۶ پروژه همین قراردادهای IPCاست به عنوان اقتصاد مقاومتی نامگذاری شده! من قرارداد IPCرا مطالعه کردم و در یک مصاحبه هم گفتم که از زمان مصدق به بعد ما همچین قراداد نفتی در کشورنداشتیم!

کارهای جاری به اسم اقتصاد مقاومتی انجام میشود!

در دوسال پایان دولت قبل یک  طرحی را داشتیم بنام طرح مهر ماندگار. پیشنهاد دادیم به دولت که پروژه های پنجاه، شصت درصدبه بالا را در دو سال پایانی دولت تمام کنیم، اولا برای دولت خوبه که پروژهایش را بنام خودش تمام کند ثانیا اگه دولت بعدی بیاید دیگه پروژه های جدید شروع می کند و پروژه های نیمه تمام بخش عمده اش تمام شده است. بیش از هفتصد پروژه کشور را به عنوان پروژه مهرماندگار تعریف کردیم و یه مدیر هم آقای محرابیان را مسئول این کار گذاشتیم که روزانه این پروژه ها را رصد کند. حالا بخشی از این پروژه ها به عنوان اقتصاد مقاومتی در دولت قلمداد شده! (اینها) کارهای جاری دولت بود! آزاد راه شروع شده بیست درصدش مونده باید تموم بشه، راه آهن فلان منطقه ۷۰%انجام شده در این سه سال باید تموم میشد!

به دلیل گران کردن دلار در بودجه، وضع مالی این دولت از دولت قبل بهتر است!

بگونه ای تبیین شده که کشور مشکل منابع مالی دارد. اصلا اینطور نیست! من چهار عدد را در  بودجه کشور خدمت شما عرض می کنم ، ما سال ۹۱ صدوچهار هزار میلیارد تومن بودجه کشور بود، سال ۹۲ صدوچهل و هشت هزار میلیارد بود اینایی که میگم عملکردی است نه بودجه مصوب، سال ۹۳حدود صدوهفتادوسه هزار میلیارد و سال ۹۴ حدود دویست هزار میلیارد تومن،یعنی هر سال رشد داشتیم در بودجه، درسته نفت شده چهل دلار ولی در بودجه هم نفت بجای هزارودویست تومن شده سه هزار تومن، بودجه سال نودویک هرد دلاری که ما نفت میفروختیم به خزانه هزارودیست و بیست و شش تومن داده می شد قانون بودجه هم هست میتونید مراجعه کنید اما الان سه هزار تومن است، بودجه هدفمندی یارانه ها در دولت قبل  ۴۲هزار میلیارد تومن بوده من کاری به اینکه کدوم درست بوده یا غلط ندارم ، چهل و دو هزار میلیارد تومن بوده ۱۲هزارمیلیارد شیر و نان بوده و ۳۰هزارمیلیارد حاملان وانرژی بوده، الان دولت بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومن درآمد هدفمندی داره نمونه اش را عرض کنم خدمت شما بنزین در سال ۹۱متوسطش ۴۶۰ تومن فروخته شده الان هزار تومن به فروش میرسه یعنی بیش از دوبرابر بقیه چیزا هم همینطوریه.

اقتصاد مقاومتی نیازمند مدیریت انقلابی است!

کشور نیازمند یک مدیریتی داره که با گفتمان انقلاب اسلامی با تفکر جهادی در اقتصاد کشور جهشی را بوجود بیاره. به هر حال در شرایط بحران در صد تصمیمی که بگیری ممکن است چند تاشم مشکل داشته باشه ولی باید تصمیم را گرفت. من به یکی از دوستانی که در مجموعه اقتصاد کشور هستن، عرض کردم اینکه مقام معظم رهبری فرمودند ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اصلا فرماندهی اقتصاد مقاومتی معنیش معلوم دیگه چون اگر قرار بود به روال جاری تصمیم گرفته بشه که همه اینا بود

ابر پروژه های نفتی را بدون خارجیها ساختیم! در فاز اول حتی دستکش کارگرها از خارج وارد میشد!

فازهای پارس جنوبی، فاز ۱۵ و ۱۶، حتی مهندسی پایه پروژه که اونا تصور نمیکردند ایرانی ها حضور پیدا کنند در این بخش، ما اومدیم مهندسین کشور را سازماندهی کردیم یک ساختار مهندسی درست کردیم و مهندسی پایه هم توسط ایرانی ها انجام شد. قبلا تماما توسط خارجی ها انجام می شد. توتال، شل، هیوندایی، شرکت های کره ای شرکت های دست دوم شل بودند و ایرانی ها دست چندم بودند. ولی اتفاقی در صنعت نفت افتاد که ما ثمره آن را در تحریم بردیم. عرض کردم مهندسی پروژه و پایه تماما توسط ایرانی ها انجام شد. بیش از دویست پیمانکار ایرانی در این پروژه مشغول کار شدند. خارجی وجود نداشت. مدیریت کلان ابرپروژه دانشی است که ما بدست آوردیم. بسیاری از کالاها، تقریبا اکثر کالاها را خارجی ها وارد می کردند. در فاز اول دستکش کارگرها هم از خارج می آمد. درفازهای ۱۵ و ۱۶ اکثر کالاها و تجهیزات ایرانی ها ساختند و جالب این که بدونید این فازهای ۱۵ و ۱۶ برای فازهای بعدی پارس جنوبی به عنوان مرجع قرار گرفت. یعنی برای فازهای بعدی پارس جنوبی رفتند نقشه های ۱۵ و ۱۶ را گرفتند و اجرا کردند. چون همه عیب هایی که در فازهای قبل بود در فاز ۱۵ و ۱۶ مرتفع شد. پس ما میتوانیم و ایرانی ها با منابعی که در اختیار دارند حتما میتوانند.

قرارگاه خاتم جلوی گوش بری خارجیها را گرفت!

ما پل قشم-بندر عباس را در قرارگاه طراحی می کردیم برا اینکه بتونیم بستر دریا را بشناسیم یک شرکت اروپایی وجود داشت که می آمد بستر دریا را روژئوتکنیک میکرد. چون انحصاری بود و با هم ساخت و پاخت میکردند ۸۰۰ هزار دلار برا یک گمانه از ما پول درخواست می کرد. من اون موقع به دوستان گفتم ما باید این طلسم را بشکنیم رفتیم از امکانات نیروی دریایی سپاه استفاده کردیم، ابزاری هم آوردیم و این تشکیلات و ساختار ژئوتکنیک را در قرارگاه راه اندازی کردیم، رفتیم یه پروژه رو هم گرفتیم و بخوبی انجام دادیم به قول نفتی ها سرتیفیکیت آن را هم گرفتیم. در منطقه عسلویه وقتی که شرکت نفت یه مناقصه را برگزار کرده بود دیگه ما چون سرتیفیکیت داشتیم مجبور شدند ما رو راه بدهند. ما رفتیم در این مناقصه شرکت کردیم برا هر گمانه که طرف خارجی ۸۰۰ هزار دلار میگرفت، ما چهارصد هزار دلار پیشنهاد دادیم. ولی همان شرکت خارجی آمد ۲۰۰هزار دلار داد. ما میخواستیم این انحصار شکسته بشه و الا امروز قیمتش یک میلیون دلار بود.

قرارگاه موجب ورود بخش خصوصی به پروژه های نفتی و صنعت تونل سازی شد

نمونه های زیادی وجود دارد. در کشور این تونل های طویل دانشش را نداشتیم نیاز هم داشتیم مثلا آب سرشاخه های دز را میخواستیم بیاوریم به قم. ما دانش فنی این را نداشتیم دست خارجی ها بود. یک بار این تونلی هست در پونک در پشت خونه های نیرو انتظامی تا کرج. تونل طویلی است، ۴۲کیلومتر است آب سد کرج را به تهران منتقل میکند دوستان ما در قرارگاه خاتم گفتند اگر بخواهیم در مناقصه برنده شویم باید ضرر بدهیم. چون طرف خارجی بالاخره تکنولوژی و دانش فنی داشت و ما نداشتیم. من به دوستان اجازه دادم این پروژه را با ضرر انجام دهند ولی دانش آن را به ایران منتقل کنند، ما بیش از ۸ میلیارد تومن ضرر پیش بینی کرده بودیم.  با توجه به دانش فنیمان پیش بینی کرده بودیم ماهی سیصد متر از این تونل را حفاری کنیم ولی به رکورد هزار متر رسیدیم. این پروژه در دانشگاه تهران به عنوان پروژه خاص در کشور پرزنت شده است. وقتی دانش را بدست آوردیم. قیمت تونل که تا آن موقع هر کیلومترش ده میلیارد تومان بود، همه متوجه شدند باید با ۵ میلیارد تومن تمام شود. این بزرگترین خدمت به کشور بود، قیمت را واقعی کردیم.  دیگه بخش خصوصی کشور اومد وارد این کار شد کارفرما ها، وزارت خانه ها متوجه شدند ساخت تونل کیلومتری ده میلیارد تومن نیست بلکه با ۵ میلیارد تومن باید انجام شود. اینها مصداق های اقتصاد مقاومتی است. آن وقت بخش خصوصی هم آمد خودش را با همین روند ساخت. خودش تجهیز کرد دیگه آنها این کار را می کنند توانمندی در کشور ایجاد شد. شاید ۴ فاز از فازهای جدید در اختیار قرارگاه خاتم بود نزدیک ۱۰ فاز در اختیار پیمانکارای کشور بود. اینها مصداق هایی برای ایجاد اقتصاد مقاومتی است. کشور نیاز به یک تحول و مدیریت جهادی دارد.