پاسخی به انتقاد اخیر آقای نقویان از آیت‌الله اعرافی

دکتر جواد سلیمانی

چندی قبل آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه طی سخنانی در جمع مدیران مدارس علمیه این گونه بیان داشتند که “امروز بیش از ده میلیون حاشیه نشین در شهرهای ایران داریم، این حاشیه تشین ها در تیرس دشمن هستند، حوزه باید برای آن برنامه داشته باشد.” در مدت کوتاهی پس از این سخنان مدیر حوزه های علمیه حجت الاسلام نقویان نسبت به این سخنان موضعی تامل برانگیز گرفت و این گونه بیان داشت: “من لا معاش له لا معاد له” حاشیه نشین ها مبلّغ لازم ندارند، مبلغ لازم دارند. مدتها است بسیاری از علما و مومنین از تلاش وهابی ها در بین حاشیه نشین های ایران ابراز نگرانی می کنند وقتی بیشتر جستجو می کنیم که وهابی ها چه می کنند که آقایان را نگران کرده اند؟ می بینیم بیشترین فعالیتشان اقتصادی است و به خاطر فقر آن مردم به آنها کمک مالی کرده اند. لذا به تعبیر مرحوم سید شرف الدین «لا ینتشر الهدی الا من حیث انتشر الضلال» باید از همان راهی که باطل عمل می کند عمل کرد. این سخنان عجیب آقای نقویان تامل بسیاری از بزرگان حوزه علمیه را برانگیخت. در همین راستا حجت الاسلام و المسلمین دکتر سلیمانی استاد برجسته حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) به صورت کاملا مستدل و با نگاهی برخواسته از آیات و روایات به اظهارت حجت الاسلام نقویان پاسخ داد. متن این یادداشت در ادامه در اختیار مخاطبان قرار می گیرد:
پیداست انسان در کنار احتیاجات معنوی نیازهای مادی ای دارد که اگر مرتفع نشوند مشکلات درخوری در زندگی اش پدید می آورد؛ از این رو اسلام در کنار اصالت بخشیدن به نیازمندی های معنوی بشر به نیازمندی های مادی اش نیز توجه کرده در روایات زیادی آمده که اگر رزق مادی انسان تأمین نشود بدنبال گناه می رود و دینش هم به خطر می افتند. چنان که یکی از وظایف حکومت اسلامی این است که با فراهم کردن فرصت های شغلی و رونق بخشیدن به کسب و کار زمینه تأمین رزق آبرومندانه مردم را فراهم کند. اما متأسفانه برخی به گونه ای سخن می گویند که تنها راه درمان مشکل جامعه محرومان پول است؛ از این رو به عالمان و متدین هایی که تبلیغ صحیح دین را درمیان حاشیه نشین های شهرهای کشور پیشنهاد می کنند، خرده گرفته، می گویند: حاشیه نشین ها مبلّغ لازم ندارد، مبلّغ لازم دارند؛
البته همچنان که امام راحل و مقام معظم رهبری بارها فرموده اند این انقلاب مال پابرهنه هاست و وظیفه نظام اسلامی این است که هر قدر در توان دارد به محرومان پایین شهر و روستاییان و اهالی حلبی آبادها رسیدگی کند. و این عین عدل و داد و منطبق بر سیره علوی است.
اما پرسش این است که تنها رسیدگی مادی برای رفع انحرافات فکری و فرهنگی و اخلاقی کافی است؟
اگر منشأ انحرافات فکری و رفتاری تنها فقر است چرا در دوران جنگ که وضع اقتصادی جامعه بدتر از امروز بوده انحرافات فکری و اخلاقی کم تر به چشم می خورد؟!
چرا امروز در بالاشهرها که رفاه موج می زند انحرافات فکری و اخلاقی فراگیرتر و عمیق تر از حاشیه شهرها و روستاها به چشم می آید؟!
اینها نشان می دهد فقر در هر صورت مساوی با فساد نیست، تحمل فقر در جامعه ای که باورها و ارزش های دینی در آن مستحکم است آسان است؛ لکن اگر خواص یک جامعه با نمایش ثروت، زندگی اشرافی را در جامعه به یک ارزش مبدل سازند در آن صورت حاشیه نشین ها محرومیت را تحمل نکرده مساوی با نکبت می شمارند و به هر طریق ممکن سعی می کنند؛ نَمی از این دریای ثروت خواص نصیب شان شود. و از آنجا که هر چه تلاش کنند به ثروت آنان دست نمی یابند همواره از این تبعیض ناراضی بوده احساس فقر می کنند.
در چنین شرایطی جامعه نیازمند مبلّغانی دین شناس و دین باور و غیر وابسته به دنیا است تا به آنها بگویند منشأ احساس محرومیت مضاعف شان از یک سوی ظلم دشمنان خارجی و از سوی دیگر لغزش خواص داخلی است.
به آنها بگویند بسیاری از همین خواصی که امروز از فیش های حقوق نجومی شان پرده برداری شده روزگاری جزء روستاییان و حاشیه نشین های شهرهای بزرگ بوده در محرومیت بسر می بردند و در عین محرومیت در کشاکش انقلاب و جنگ امام راحل را یاری کردند؛ ولی چون با فرهنگ اسلام و تعالیم آن بصورت عمیق آشنا نبودند، با بازیچه توجیه این و آن شده گرفتار لغزش های فراوانی گردیدند و وقتی به شهرت و قدرت رسیدند به جای خدمت به اسلام و محرومان پست و مقام را طعمه ای برای ثروت اندوزی بیشتر قرار داده اند.
بنابراین همان گونه که مقام معظم رهبری(مدّ ظلّه العالی) فرمودند گرچه رفع مشکل اقتصادی جامعه ما فوریت دارد ولی مشکل فرهنگی مان عمیق تر است. در نتیجه در عین تلاش برای تأمین مبلَغ حاشیه نشینان همواره باید مبلّغانی برای تحکیم پایه های اعتقادی و ارزش های اخلاقی جامعه همت گمارند؛ چه اینکه اگر فرهنگ دینی جامعه اصلاح نشود عدالت اقتصادی نیز پدید نخواهد آمد.
منبع: صابرنیوز